پادتن تک دودمانی

پادتَنِ تَک‌دودمانی (monoclonal antibody)

پادتن‌هایی حاصل از امتزاج یک لنفوسیت پادتن‌ساز و یک یاختۀ سرطانی میلوم (مغز استخوان). یاختۀ حاصل از این امتزاج هیبریدوما نامیده می‌شود و نامیراست. از این سلول برای تولید مقادیر فراوانی از نوعی پادتن اختصاصی استفاده می‌کنند. امید می‌رود که با انتخاب پادتن‌های ضد پادگن‌های موجود در یاخته‌های سرطانی و اتصال این پادتن‌ها به داروهای یاخته‌کش گلوله‌ای جادویی ساخته شود که فقط یاخته‌های سرطانی را نابود می‌کند. پادگن‌های موجود در لایۀ خارجی دیوارۀ سلولی میکروب‌هایی که وارد بدن می‌شوند، تولید پادتن‌ها را تحریک می‌کنند. این پادتن‌ها اولین خط دفاعی بدن بر‌ضد بیماری‌ها محسوب می‌شوند. پادتن‌ها پادگن‌های خارجی را شناسایی می‌کنند، به آن‌ها می‌چسبند، و باعث می‌شوند از علایمی شیمیایی در خون رها شود که دستگاه ایمنی را برای مراحل بعدی مقابله با عامل بیماری‌زا آگاه کند. پادتن‌های تک‌دودمانی نسخه‌هایی از پادتن‌های طبیعی‌اند. آن‌ها می‌توانند پادگن‌های خاصی را شناسایی کنند. پادتن‌های تک‌دودمانی را به گونه‌ای تهیه می‌کنند که پس از ورود به بدن به سوی نواحی ناسالم حرکت کنند. این «موشک‌های زیستی» را در ۱۹۷۵، سِزار مِلشتاین و همکارانش در دانشگاه کیمبریج ساختند و دانشمندان هنوز سرگرم بررسی توانایی‌های بالقوۀ آن‌هایند. در‌حال‌حاضر، از این پادتن‌ها برای تعیین گروه‌های خونی، شناسایی ویروس‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا، تعیین محل سرطان‌ها، و ساخت واکسن استفاده می‌کنند.