پادشاه نامه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

پادشاه‌نامه

(یا: شاه‌جهان‌نامه) کتابی به فارسی در تاریخ سلطنت شاه‌جهان گورکانی از عبدالحمید لاهوری ( ـ۱۰۶۵ق). این کتاب تاریخ مستند و رسمی دو دهۀ نخست حکومت شاه‌جهان، پادشاه گورکانی هند، از ۱۰۳۷ تا ۱۰۵۷ق است. لاهوری در ۱۰۴۹ق، تألیف این کتاب را آغاز کرد و تا ۱۰۵۸ق، سرگرم این کار بود. پس از وی محمد وارث لاهوری ( ـ۱۰۹۱ق)، شاگرد و همکار عبدالحمید، کارش را پی‌گرفت. وی رویدادهای دهۀ سوم پادشاهی شاه‌جهان و دورۀ شاهزادگی و دَه‌سالۀ نخستِ پادشاهی او را بیشتر از پادشاه‌نامۀ امینای قزوینی گرفته، ولی تاریخ دهۀ دوم سلطنت او را از دید خود و با اتکا به اسناد دولتی نوشته است. پادشاه‌نامه دارای خاتمه‌ای در احوال مشایخ و علما و اطبا و شعرای دورۀ شاه‌جهان است. نثر کتاب بسیار متکلفانه و منشیانه است. پادشاه‌نامه به کوشش مولوی کبیر‌الدین احمد و مولوی عبدالرحیم و در سه جلد به‌چاپ رسیده است (کلکته، ۱۸۶۷ـ۱۸۶۹). این کتاب را محمد زاهد برای شاه عالم بهادرشاه (۱۱۱۸ـ ۱۱۲۴ق) خلاصه کرده و با افزودن مطالبی دیگر رشتۀ رویدادها را تا پادشاهی اورنگ‌زیب رسانده است. این خلاصه به نام انتخاب شاه‌جهانی (یا اختصار شاه‌جهان‌نامه، خلاصۀ شاه‌جهانی) معروف است. برهان‌الدین خان نیز در ۱۲۱۳ق، گزیده‌ای از پادشاه‌نامه فراهم آورده است.