پارانویا
پارانویا (paranoia)
نوعی بیماری روانی. وجه مشخصۀ آن هذیان[۱]های خودبزرگ‌بینی و تعقیب است. در اصطلاح عوام، پارانویا معمولاً برای ترس و سوءظن بیش از حد به‌کار می‌رود. در پارانویای مزمن[۲]، بیمار مجموعه‌ای تغییرناپذیر از عقاید و نظریات نادرست دارد. مثلاً، باور دارد که پلیس مخفی او را تعقیب می‌کند؛ فردی در دوردست او را دوست دارد؛ فرد بسیار مهمی است یا ارتباط ویژه‌ای با خدا دارد. در این بیماری، توهم[۳] وجود ندارد و فرد از دیگر جهات طبیعی است. در حالت‌های پارانوئید[۴]، هذیانهای تعقیب و خودبزرگ‌بینی در بیماران وجود دارد، ولی سازمان‌یافته نیستند. در اسکیزوفرنی پارانوئید[۵]، بیمار هذیانهای بی‌سامان و بی‌ربط دارد، بسیار شکاک است، توهم دارد، و احساس می‌کند واقعیت‌های خارج تغییر کرده‌اند.