پارسونز، ویلیام (۱۸۰۰ـ۱۸۶۷)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

پارْسونْز، ویلیام (۱۸۰۰ـ۱۸۶۷)(Parsons, William)

پارْسونْز، ويليام

اخترشناس، فن‌شناس، و سیاستمدار ایرلندی. بزرگ‌ترین تلسکوپ زمان خود را ساخت. او پانزده سحابی مارپیچی[۱] را یافت، سحابی خرچنگ[۲] را نام‌گذاری کرد، و جزو نخستین کسانی بود که از ماه عکس برداشتند. در یورک[۳] زاده شد و در ترینیتی کالج[۴]، دوبلین[۵] و آکسفورد درس خواند. پسر ارشد مالکی صاحب‌نام بود و در‌حالی‌که هنوز دانشجوی دورۀ لیسانس بود به عضویت پارلمان درآمد. او نمایندگی دربار در کُنت‌نشین را بر‌عهده گرفت و سیزده سال در این مقام باقی ماند. در ۱۸۳۱، کُنتِ دوم کُنت‌نشین آفلی[۶] شد و در ۱۸۴۱، بعد از مرگ پدرش، به مجلس اعیان راه یافت. در جریان قحطی سیب‌زمینی ۱۸۴۶ و پس از آن، برای بهبود شرایط زندگی زارعان اجاره‌کار خود تلاش‌هایی به عمل آورد. پارسونز با انگیزۀ ساخت تلسکوپی بزرگ و قدرتمند، ریخته‌گری و پرداخت‌ آینه را آموخت. آزمایش‌های او از ۱۸۲۶ آغاز شد و چهارده سال بعد توانست آینه‌ای یکپارچه، به قطر ۹۲ سانتی‌متر، بسازد. در ۱۸۴۲، قرصی ۸,۱متری معروف به لویاتانِ پارسونزتاون[۷] را ریخته‌گری کرد که تقریباً چهار تُن وزن داشت و به تلسکوپی با فاصلۀ کانونی ۱۶.۲ متر الحاق شد. این کار روی‌هم‌رفته سه سال طول کشید. این تلسکوپ در جایگاه خانوادگی بیرکاستل[۸] در پارسونزتاون[۹] ایرلند نصب شد و از ۱۸۴۵ تا ۱۸۷۸، بیشتر برای رصدکردن سحابی‌ها[۱۰] و خوشه‌های ستاره‌ای[۱۱] مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، پارسونز برای استقرار استوایی (معدل‌النهاری) رصدخانۀ بزرگ نوعی راه‌اندازِ کوکی ابداع کرد. لارنس پارسونز[۱۲]، پسر ارشد او و اِرل چهارم راس[۱۳] نیز اخترشناس بود و پس از مرگ پدر از این تلسکوپ استفاده می‌کرد. پسر دیگر او، چارلز پارسونز[۱۴]، توربین بخار را اختراع کرد.

 


  1. spiral nebulae
  2. crab nebula
  3. York
  4. Trinity College
  5. Dublin
  6. Offaly
  7. Leviathan of Parsonstown
  8. Birr Castle
  9. Parsonstown
  10. nebula
  11. star clusters
  12. Laurence Parsons
  13. 4th Earl of Rosse
  14. Charles Parsons