پارک ملی پابند
پارک ملی پابند (Paband National Park)
رویشگاه طبیعی گیاهی و زیستگاه جانوری در جنوب شرق استان مازندران. بخش عمدۀ این پارک طبیعی در دهستان زارم‌رودِ بخش هزارجریب شهرستان نکا واقع شده و بخش‌های خیلی کوچک‌تر آن در جنوب، در دهستان پشتکوه بخش چهاردانگۀ شهرستان ساری و دهستان رودبار بخش مرکزی شهرستان دامغان قرار دارد. در شرق با منطقۀ حفاظت‌شدۀ هزارجریب، در غرب با منطقۀ شکارممنوع هزارجریب و در شمال با منطقۀ شکارممنوع پابند مجاور است. در سال ۱۳۸۳ش پارک ملی پابند با ۷۲هزار هکتار مساحت و متشکل از نیمۀ جنوبی شهرستان بهشهر و اراضی جنوبی شهرستان نکا، برای حفاظت از گونه‌های منحصربه‌فرد یا در حال انقراض گیاهی و جانوری به عنوان پارک ملی انتخاب شد و تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار گرفت؛ در سال ۱۳۸۶ش با پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست به دو بخش «محدودۀ جدید» (پارک ملی کنونی) و «منطقۀ شکار ممنوع» تقسیم شد. مساحت محدودۀ جدید پارک ملی پابند ۲۴هزار و ۵۰۰ هکتار و مساحت منطقۀ شکارممنوع هم ۴۷هزار و ۵۰۰ هکتار است. نام منطقۀ شکارممنوع و پارک ملی پابند از روستای پابند در دهستان شهدای بخش یانه‌سرِ شهرستان بهشهر گرفته شده است که در مرز دو منطقۀ مذکور قرار دارد. جاده‌های آسفالتۀ نکا به سمت روستای زرندین، گلوگاه به دامغان، و روستای پابند به روستای یخکش، مهم‌ترین راه‌های ارتباطی به این پارک ملی هستند.
این منطقه دارای تپه‌ماهورهای کوتاه و بلندی است که در نواحی جنوبی‌تر به ارتفاعات بلندتری تبدیل می‌شوند. بخش‌های جنوب شرقی پارک را کوه‌هایی با ارتفاع گاه بیش از 3000متر فراگرفته است و حد شمالی آن رودخانۀ زارم‌رود، از سرشاخه‌های رود تجن، است که از شرق به غرب جریان دارد. پارک ملی پابند از لحاظ اقلیمی به طور کلی جزو مناطق معتدل کوهستانی با منابع آبی غنی و از حیث بارندگی جزو نواحی نیمه‌مربوط است. این پارک دارای دو گونۀ آب‌وهوایی شامل اقلیم نیمه‌خشک در قسمت‌های استپی، علفزارهای مرتفع جنوبی کوه‌های سیاه‌خانی، ارس‌بند و کوه سیاه و اقلیم نیمه‌مرطوب معتدل در قسمت‌های جنگلی پهن‌برگ هیرکانی در ارتفاعات 1,000 تا 2,200متر است.
پوشش گیاهی
به طور کلی بیشتر از 150 گونۀ گیاهی مرتعی و علوفه‌ای در پارک ملی پابند شناسایی شده است و پوشش گیاهی عمدۀ این منطقه شامل رویش‌های هیرکانی، اکوتون[۱]ها، علفزارها و مراتع است. در ارتفاعات 1,000 تا 1,500متر گونه‌های درختی ممرز، انجیلی، بلندمازو و اوجا؛ در ارتفاعات 1,500 تا 2,500متر گونه‌های درختی بلوط، افرا، سرخ‌دار، شیردار، کیکم، ولیک، گلابی وحشی و شمشاد؛ و در ارتفاعات بالای 2,500 تا 3,200متر گونه‌های بلوط، زرشک، پیرو و ارس روییده‌اند؛ پوشش گیاهی علفزارها و مراتع این منطقه را نیز ارس‌بند، کوه سورت، چمن، گون‌ها، فستوکا[۲]ها و درمنه[۳]ها تشکیل می‌دهد.
برخی از گونه‌های جانوری
شوکا، مِرال، خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، گراز، شغال، روباه معمولی، سمور جنگلی، گربۀ جنگلی، گورکن، کورکور، عقاب جنگلی، عقاب طلایی، شاهین، قراقاول، کبک، دارکوب سبز، جغد، انواع سهره، افعی قفقازی و گرزه مار