پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟ (Beantwortung der Frage: Was ist Aufklarung?)

رساله‌­ای در فلسفۀ اجتماعی، نوشتۀ ایمانوئل کانت، به زبان آلمانی، منتشرشده در ۱۷۸۴. این رسالۀ کوتاه، از تأثیرگذارترین آثار کانت است. کانت روشنگری را رهایی انسان از آن فروکاستِ فکرهایی که پیش از دورۀ روشنگری گرفتار آن بود، می‌داند. به باور کانت، تا آدمی نیاموزد که با مغز خود بیندیشد، گرفتار جزمیات و پیش‌­انگاشت‌ها خواهد بود. یکی از مهم­‌ترین فرازهای رسالۀ کانت به دیدگاه او دربارۀ مقولۀ انقلاب اختصاص دارد. کانت بر آن است که برای رستن از یوغ ظالم مستبد، انقلاب کافی است، اما تودۀ مردم همواره به‌آهستگی آگاه می­‌شوند و این بدان سبب است که عقل ظهور جمعی نمی‌­یابد مگر با گذشت زمانی دراز. کانت معتقد است که روشنگری ظهور جمعی عقل را تسهیل می­‌کند. میشل فوکو در مقاله­‌ای با عنوان «روشنگری چیست؟» این رسالۀ کوتاه کانت را شرح کرده است.