پرووسکیت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

پِرووْسْکیت (perovskite)
کانی زردرنگ، قهوه‌ای‌، یا به رنگ سیاه مایل به خاکستری، با فرمول CaTiO۳. در دستگاه راست‌لوزی[۱] متبلور می‌شود و گاه سریم[۲] نیز دارد. به کانی‌های دیگری که ساختار مشابهی دارند کانی‌های با ساختار پرووسکیتی[۳] می‌گویند. این اصطلاح برای MgSiO۳ با ساختار پرووسکیتی نیز به‌کار برده می‌شود که کانی سازندۀ اصلی ‌گوشتۀ زیرین[۴] زمین است. پرووسکیتِ CaTiO۳ بیشتر به‌منزلۀ سازندۀ فرعی بعضی از سنگ‌های‌ آذرین[۵] در پوسته[۶] و گوشتۀ زمین، و در بعضی از شهاب‌سنگ[۷]ها یافت می‌شود. ترکیب شیمیایی پرووسکیتِ MgSiO۳ مانند ترکیب شیمیایی پیروکسن[۸]، سازندۀ اصلی گوشتۀ بالایی[۹]، است، اما فشارهای فوق‌العاده در ‌گوشتۀ زیرین سبب می‌شود اتم‌های اکسیژن فشرده‌تر از اتم‌های مشابه در پیروکسن باشند و سبب تشکیل MgSiO۳ پرووسکیتی در ‌گوشتۀ زیرین می‌شود. ساختارِ پرووسکیتیِ MgSiO۳ در آزمایش‌های سلول با سندان الماسی کشف شد. در این آزمایش‌ها، مواد سازندۀ گوشتۀ بالایی را که در سطح زمین پایدارند، مانند کانی پیروکسن، تحت فشار زیاد متراکم می‌کنند تا وضعیت داخل زمین را شبیه‌سازی کنند. هرچند این کانی به‌صورت طبیعی در سطح زمین یافت نمی‌شود، اما به‌نظر می‌رسد فراوان‌ترین کانی تشکیل‌دهندۀ گوشتۀ زمین و بنابراین، فراوان‌ترین کانی زمین باشد.

 


  1. orthorhombic
  2. cerium
  3. perovskite structure
  4. lower mantle
  5. igneous rock
  6. crust
  7. meteorite
  8. pyroxene
  9. upper mantle