پستالوزی، یوهان (۱۷۴۶ـ۱۸۲۷)

پِسْتالوزی، یوهان (۱۷۴۶ـ۱۸۲۷)(Pestalozzi, Johann)

مُصلح آموزشیِ سوئیسی. نظریه‌هایش زمینه‌ای برای تعلیمات ابتدایی جدید فراهم‌ آورد. پستالوزی در زوریخ، متولد شد و در دانشگاه زوریخ تحصیل کرد. در ۱۷۷۵، متأثر از آثار ژان ژاک روسو، فیلسوف فرانسوی، با افتتاح مدرسه‌ای برای کودکانِ فقیرِ شهرکِ اقامتگاهش در نزدیکی زوریخ، آزمایش‌های خود را در زمینۀ آموزش و پرورش آغاز کرد. پس از پنج سال، برنامه به‌سبب فقدان سرمایۀ کافی رها شد. ولی پستالوزی، پس از آن به مدت بیست ‌سال، در همان شهرک باقی ماند و نظریه‌های خود را صورت‌بندی کرد و دو کتاب نوشت: ساعات شبانۀ یک خلوت‌نشین (۱۷۸۱) که مجموعه‌ای است از اظهارنظرهای حکیمانه دربارۀ آموزش و پرورش و زندگی؛ ولئونارد و گرتروده (۴ جلد، ۱۷۸۱ـ۱۷۸۵) که رُمانی است آموزشی در شرح نظریه‌های او دربارۀ اصلاح اجتماعی از طریق آموزش و پرورش. در ۱۷۹۸، مدرسه‌ای برای یتیمان در اشتانس تأسیس کرد که پس از چند ماه بسته شد. در ۱۷۹۹، مدرسه‌ای در بورکدورف گشود و در ۱۸۰۵ آن را به ایوردون منتقل کرد. در این مدرسه، که شاگردانی از سراسر اروپا در آن حضور داشتند، برای بیست سال نظام آموزشی پستالوزی در آن به‌کارگرفته می‌شد. در این نظام، کودک از راه عمل و مشاهده و از طریق کاربردِ طبیعی حواس به یادگیری هدایت می‌شود. فریدریش فروبل، مربی آلمانی و بنیادگذار نهضت کودکستان، از ۱۸۰۶ تا ۱۸۱۰، در مدرسۀ یادشده تدریس کرد و از روش‌های پستالوزی تأثیر پذیرفت. پستالوزی بر فردیّت کودک تأکید می‌کرد و لازم می‌دانست که معلمان، به‌جای تلاش برای کاشتن بذر دانش، چگونگی شکوفاساختن آن را فراگیرند. سرانجام، عقاید او در نظام‌های تعلیمات ابتدایی دنیای غرب، به‌ویژه در حوزۀ تربیت معلم، تأثیر گذاشت. از آخرین کتاب‌هایش: چگونه گرتروده به فرزندانش درس می‌دهد (۱۸۰۱) که جزوه‌ای آموزشی به‌صورت نامه است؛ آواز قو (۱۸۲۶) که زندگی‌نامۀ خودنوشت اوست. ترجمۀ انگلیسی بیشتر آثار پستالوزی در کتابی با ناممجموعۀ نوشته‌های آموزشی پستالوزی انتشار یافته است (۱۹۱۲).