پلوتونیوم

پلوتونیوم (plutonium)
عنصری فلزی، رادیواکتیو، به‌رنگ سفیدِ نقره‌ای، از سری آکتینید‌ها، با نماد Pu، عدد اتمی ۹، و جرم اتمی نسبی ۲۳۹.۱۳. در طبیعت، به مقادیر کم، در کانی پیچ‌بِلِند و کانی‌های دیگر یافت می‌شود، ولی مقادیر بیشتر آن فقط با سنتز تولید می‌شود. شش شکل آلوتروپی دارد و یکی از سه عنصر شکافت‌پذیر است. عناصر شکافت‌پذیر توانایی شکافت به عناصر دیگر را دارند و دو عنصر دیگر اورانیوم و توریوماند. دی‌اکسید پلوتونیوم، PuO_۲، جامدی بلوری به‌رنگ زرد است و عمدتاً در صنایع هسته‌ای به‌کار می‌رود. گمان می‌رفت عنصری بی‌اثر باشد، امّا در ۱۹۹۹، محققان امریکایی دریافتند که این عنصر به‌آرامی با اکسیژن و آب واکنش می‌دهد و ترکیبی بلوری و سبز‌رنگ تشکیل می‌دهد که در آب محلول است. از آن‌جایی که ۲۳۹ـ Pu به‌راحتی از اورانیوم سنتز می‌شود، به‌مقدار فراوان در صنایع نظامی تولید شده است. نیم‌عمر بالایی، حدود ۲۴هزار سال، دارد و در همۀ این مدت بسیار سمی است. کارکردن با پلوتونیوم بسیار خطرناک، انبارداری آن بسیار مشکل، و دفع و نابودی آن نیز ناممکن است. گلن سیبورگ و همکارانش در دانشگاه برکلی کالیفرنیا، برای اولین‌بار آن را در ۱۹۴۰ و از طریق بمباران اورانیوم با دوترون سنتز کردند. پلوتونیوم دومین عنصر ترانس‌اورانیک (فرااورانیوم) بود که سنتز شد. اولین عنصر از این دسته نپتونیوم بود.