پوانکاره، هانری (۱۸۵۴ـ ۱۹۱۲)

پوانْکارِه، هانْری (۱۸۵۴ـ ۱۹۱۲)(Poincaré, Henri)

پوانْکارِه، هانْري

هانری پوانکاره Henri Poincaré
زادروز	۱۸۵۴م
درگذشت	۱۹۱۲م
ملیت	فرانسوی
تحصیلات و محل تحصیل	اکول پلی تکنیک و دانشسرای معدن
شغل و تخصص اصلی	ریاضی دان
آثار	واپسین اندیشه ها (۱۹۱۲)
گروه مقاله	ریاضیات
جوایز و افتخارات	از پیش گامان نظریه نسبیت

ریاضی‌دان فرانسوی. در پیشبرد نظریۀ معادلات دیفرانسیل سهیم و از پیش‌گامان نظریۀ نسبیت بود. او این نظر را مطرح کرد که قوانین آیزاک نیوتون برای توجیه رفتارِ عالم ممکن است استثنا باشد و نه قاعده، ولی محاسبات لازم برای اثبات این گفته آن قدر دشوار و وقت‌گیر بود که پوانکاره هرگز نتوانست به نتیجه برسد. مطالبی نیز دربارۀ فلسفۀ علم نوشت. او عقیده داشت بعضی از مفاهیم ریاضی مقدم بر منطقاند و بر نقش قرارداد در روش علمی تأکید می‌کرد. مشهورترین اثر او علم و فرضیه (۱۹۰۲) نام دارد. همچنین، نویسندۀ اولین رساله‌ای است که کلاً به توپولوژی، شاخه‌ای از هندسه برای بررسی ویژگی‌های تغییرناپذیر شکل‌ها، اختصاص داشت. پوانکاره در نانسی زاده شد و در پاریس، در اِکول پلی‌تکنیک و دانشسرای معدن، درس خواند. از ۱۸۸۱، استاد دانشگاه سوربون شد. در مقاله‌ای دربارۀ دینامیک الکترون (۱۹۰۶)، بسیاری از نتایج نظریۀ نسبیت را مطرح کرد. افتخار کشف این نظریه بعدها نصیب آلبرت اینشتین شد. پوانکاره در زمینۀ مکانیک سماوی به بررسی اثرهای گرانشی و سایر اثرهای متقابل سه جسم یا n جسم نزدیک به هم در فضا پرداخت. فنون ریاضی جدیدی، ازجمله نظریۀ بسط‌های مجانبی و نظریۀ ناورداهای انتگرالی، را نیز ابداع کرد. همچنین، مباحث جدید دینامیک توپولوژیک را از نظریۀ خودش در باب مدارهای تناوبی استنتاج کرد. او در آخرین اثرش به نام واپسین اندیشه‌ها (۱۹۱۲) با حمله به فرگه و راسل، با امکان تحویل ریاضیات به منطق مخالفت کرد.