پوانکاره، هانری (۱۸۵۴ـ ۱۹۱۲)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

پوانْکارِه، هانْری (۱۸۵۴ـ ۱۹۱۲)(Poincaré, Henri)

پوانْکارِه، هانْري
هانری پوانکاره
Henri Poincaré
زادروز ۱۸۵۴م
درگذشت ۱۹۱۲م
ملیت فرانسوی
تحصیلات و محل تحصیل اکول پلی تکنیک و دانشسرای معدن
شغل و تخصص اصلی ریاضی دان
آثار واپسین اندیشه ها (۱۹۱۲)
گروه مقاله ریاضیات
جوایز و افتخارات از پیش گامان نظریه نسبیت

ریاضی‌دان فرانسوی. در پیشبرد نظریۀ معادلات دیفرانسیل[۱] سهیم و از پیش‌گامان نظریۀ نسبیت[۲] بود. او این نظر را مطرح کرد که قوانین آیزاک نیوتون[۳] برای توجیه رفتارِ عالم ممکن است استثنا باشد و نه قاعده، ولی محاسبات لازم برای اثبات این گفته آن قدر دشوار و وقت‌گیر بود که پوانکاره هرگز نتوانست به نتیجه برسد. مطالبی نیز دربارۀ فلسفۀ علم نوشت. او عقیده داشت بعضی از مفاهیم ریاضی مقدم بر منطق[۴]اند و بر نقش قرارداد در روش علمی تأکید می‌کرد. مشهورترین اثر او علم و فرضیه[۵] (۱۹۰۲) نام دارد. همچنین، نویسندۀ اولین رساله‌ای است که کلاً به توپولوژی[۶]، شاخه‌ای از هندسه برای بررسی ویژگی‌های تغییرناپذیر شکل‌ها، اختصاص داشت. پوانکاره در نانسی[۷] زاده شد و در پاریس، در اِکول پلی‌تکنیک[۸] و دانشسرای معدن[۹]، درس خواند. از ۱۸۸۱، استاد دانشگاه سوربون[۱۰] شد. در مقاله‌ای دربارۀ دینامیک الکترون (۱۹۰۶)، بسیاری از نتایج نظریۀ نسبیت را مطرح کرد. افتخار کشف این نظریه بعدها نصیب آلبرت اینشتین شد. پوانکاره در زمینۀ مکانیک سماوی به بررسی اثرهای گرانشی و سایر اثرهای متقابل سه جسم یا n جسم نزدیک به هم در فضا پرداخت. فنون ریاضی جدیدی، ازجمله نظریۀ بسط‌های مجانبی[۱۱] و نظریۀ ناورداهای انتگرالی[۱۲]، را نیز ابداع کرد. همچنین، مباحث جدید دینامیک توپولوژیک[۱۳] را از نظریۀ خودش در باب مدارهای تناوبی[۱۴] استنتاج کرد. او در آخرین اثرش به نام واپسین اندیشه‌ها[۱۵] (۱۹۱۲) با حمله به فرگه[۱۶] و راسل، با امکان تحویل ریاضیات به منطق مخالفت کرد.

 

 


  1. theory of differential equations
  2. relativity theory
  3. Isaac Newton
  4. logic
  5. Science and Hypothesis
  6. topology
  7. Nancy
  8. École Polytechnique
  9. École des Mines
  10. Sorbonne
  11. theory of asymptotic expansions
  12. theory of integral invariants
  13. topological dynamics
  14. periodic orbits
  15. Dernière Pensèes
  16. Frege