پور ـ روآیال
پور ـ روآیال (Port Royal)
دیری متعلق به فرقۀ سیسترسیان[۱]. در جنوب غربی پاریس بنا شد (۱۲۰۴م). در ۱۶۲۶ ساکنان دیر را به پاریس انتقال دادند و آن‌جا محل گوشه‌گیری مردان و از مراکز آموزش پیروان آیین یانسن[۲] شد. در نیمۀ دوم قرن ۱۷ جماعت دیر تحت فشار و آزار دینی قرار گرفتند (مقامات فرانسه با آیین یانسن مخالف بودند) و سرانجام پراکنده شدند (۱۷۰۹) و در سال بعد نیز به فرمان لوئی چهاردهم ساختمان‌های دیر را ویران کردند. در ۱۶۶۲ آنتوان آرنو[۳] و پیِر نیکول[۴] (۱۶۲۵ـ۱۶۹۵) کتاب منطق یا هنر اندیشیدن[۵] را که معمولاً منطق پور ـ روآیال نامیده می‌شود، منتشر کردند. این کتاب از منطق ارسطو فاصله می‌گیرد و به جریان‌های فکری جدید و روش دکارتی برای حصول و تمایز تصورات و رویکرد هندسی و عقلیِ پژوهش طبیعت، روی خوش نشان می‌دهد. راسین[۶] از خانواده‌ای یانسنیست بود و سنت بوو[۷] (۱۸۰۴ـ۱۸۶۹) با نگارش تاریخ صومعۀ پور ـ روآیال، اعتقادش را به این فرقه از دست داد.