پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

سازمانی تحقیقاتی در زمینۀ علوم انسانی. در ۱۳۶۰ش با نام موسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی از ادغام چند مؤسسه پژوهشی با نام‌های انجمن حکمت و فلسفه ایران، بنیاد شاهنامۀ فردوسی، بنیاد فرهنگ ایران، بنیاد فرهنگ و هنر ایران، پژوهشکدۀ علوم ارتباطی و توسعۀ ایران، فرهنگستان زبان ایران، فرهنگستان علوم ایران، مرکز اسناد فرهنگی آسیا، مرکز ایرانی تحقیقات تاریخی، و مرکز ایرانی مطالعۀ فرهنگ‌ها تأسیس شد. در ۱۳۶۹ش پس از تغییرات سازمانی و تشکیلاتی از سوی شورای گسترش آموزش عالی، عنوان پژوهشگاه یافت. در ۱۳۷۳، شورای عالی پژوهشگاه که از بخش‌های تشکیل‌دهندۀ آن است، برای تأکید بر گرایش علوم انسانی در تحقیقات پژوهشگاه، عنوان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را برای آن برگزید. تشکیلات آن علاوه بر شورای عالی پژوهشگاه، از هیئت امنا، ریاست پژوهشگاه، شورای پژوهشی، حوزۀ معاونت‌ها، پژوهشکده‌ها، گروه‌های مستقل تحقیقاتی، مراکز اسناد فرهنگی آسیا، کتابخانه‌ها، مرکز رایانه، انتشارات و روابط عمومی تشکیل شده است. پژوهشکده‌های آن عبارت‌اند از ادبیات، زبان‌شناسی، تاریخ و فلسفۀ علوم، علوم و ادیان، علوم اجتماعی و مطالعۀ فرهنگ‌ها. دو دوره برنامۀ آموزشی شامل دورۀ تحصیلات تکمیلی و دوره‌های آزاد آموزشی دارد. در چند سال اخیر، انجمن حکمت و فلسفه ایران از پژوهشگاه جدا و سازمانی مستقل شده است.