پیاز (۱)
پیاز (۱)(onion)
گیاهی متعلق به تیره سوسن[۱]، از گونۀ پیاز خوراکی[۲]. ریشۀ غده‌ای این گیاه طعم و بویی شاخص و قوی دارد. گرچه این گیاه از دوران باستان کشت شده است، خاستگاه احتمالی آن آسیا است. این غده‌ها خوراکی‌اند. لایه‌های بی‌رنگ و هم‌مرکز پره‌های اصلی حاوی روغنی است که هنگام بریدن پیاز در هوا متصاعد و باعث ریزش اشک می‌شود. پیاز در آشپزی به‌وفور مصرف می‌شود. پیاز گیاهی دوساله است. انواع معمولی آن در فصل نخست کشت تولید غده پیازی و در فصل دوم تولید دانه می‌کنند. گرچه پرورش پیاز امروزه در بیشتر نواحی ایران معمول است، به‌نظر می‌رسد منشأ این گیاه بلوچستان و افغانستان بوده و از آن‌جا به سایر نقاط نفوذ کرده است. مصرف پیاز از زمان ماقبل تاریخ و پرورش آن در مصر و کلده معمول بوده است. پیاز نزد مصریان احترام مذهبی خاصی داشت و در آن‌جا، نمونه‌هایی با غده درشت و طعم ملایم را برای غذا پرورش می‌دادند. یونانیان آن را از زمان هومر می‌شناخته‌اند و رومیان آن را به‌فراوانی مصرف می‌کرده‌اند. مصرف پیاز برای درمان بسیاری از امراض توصیه شده است. پیاز مدرّ، پایین‌آورنده فشار خون، مسکن دردهای عصبی و جراحت‌ها، و برطرف‌کننده برخی از ناراحتی‌های سینه است.