پیتیسم
پیِتیسم (Pietism)
(یا: تورّع) نهضتی دینی در اواخر قرن ۱۷ در کلیساهای لوتری آلمان، پایه‌گذاری‌شده توسط فیلیپ یاکوب اشپنر[۱] (۱۶۳۵ـ۱۷۰۵) با عقیدۀ ارجحیت‌دادن ایمان و عبادت بر احتجاجات و جزمیات. اشپنر به‌جای دروس دینی بر تشکیل جلسات عبادت برای «گروه‌های برگزیدگان» تأکید داشت و کتابی به‌نام ورع در آمال[۲] نوشت که در ۱۶۷۵ منتشر شد. این نهضت تا سال‌ها با دانشگاه هاله[۳]، که در ۱۶۹۴ در آلمان تأسیس شد، پیوند داشت. اما در اواسط قرن ۱۸ به‌عنوان نهضتی متشکل از بین رفت.