پیران (قوم)
پیران (قوم)
طایفۀ کُرد ایران و عراق، از طوایف بزرگ بلباس، متشکل از تیره‌های امیر عشایری، موریک، احمدی و سادات در ایران و برچم، احمد آلکه، هُولَه‌مَلَه، حسن آغائی، مَخانه، ییوا، هَرَزن‌سَما و سِن در عراق. سردسیر چادرنشینان پیران در جلگۀ لاهیجان/ لایجان و کوه قندیل در خاک ایران و گرمسیر آنان در رائیه و بیتوین عراق قرار داشت. پس از تعیین قطعی مرزهای ایران و عراق، پیران‌ها میان دو کشور تقسیم شدند و از کوچ سالیانه میان دو کشور بازماندند. تعداد چادرنشینان پیران در ایران بالغ بر ۱۱۳ خانوار است. یکجانشینان پیران بیشتر در شهرستان پیرانشهر و دهستان‌های پیران و لاهیجان شرقی و غربی اسکان گرفته‌اند. پیران‌ها در جنگ‌های امامقلی‌خان افشار، حاکم ارومیه (۱۱۹۷ق)، علیه قوای علی‌مرادخان زند شرکت داشتند. مامندآغا پیران در جنگ وسیع حکومت‌های ارومیه و مراغه علیه کردان (۱۲۱۶ق)، فرماندۀ پیران‌ها بود. اینان در شورش شیخ عبیدالله شَمزینی (۱۲۹۷ق) شرکت داشتند. محمدامین‌آغا پیران و افرادش در لشکرکشی عثمانیان علیه روس‌ها در آذربایجان (۱۳۳۳ق)، با آنان تا شهر تبریز پیش رفتند.