چغاممی، مرحله فرهنگی
چُغامَمی، مرحلۀ فرهنگی
(یا: فاز چُغامَمی) در ادبیات باستانشناسی ایران، معرف گذر دورۀ آغازین روستانشینی به دورۀ میانی روستانشینی. نام آن از محوطۀ باستانی پیشاتاریخی چغاممی در دشت مَندَلی در کشور عراق گرفته شده است که تحولات فرهنگی مشابه با دشت دِهلُران دارد. مرحلۀ فرهنگی چغاممی همراه با دو مرحلۀ فرهنگی سبز و خزینه معرف پایان دورۀ روستانشینی اولیه و آغاز روستانشینی میانه در دشت دِهلُران است. این مرحله در دشت دهلران از محوطۀ باستانی چُغاسفید شناسایی شده است. در مرحلۀ فرهنگی چغاممی جمعیت و تعداد روستاها افزایش یافته و تنوع در کشت غلات و نگهداری گلههای گاو توسعه مییابد و سگ اهلی میشود. همچنین اولین گامها برای آبیاری اراضی زراعی برداشته میشود؛ که نشانه تحول سازمان اجتماعی است. شاید در این زمان یک گروه قومی آشنا به فنون آبیاری به دشت دهلران مهاجرت کرده بود.