چلبی

چَلَبی

(در لغت ترکی به‌معنی آقا، خواجه و سرور) در اصطلاح تصوّف، عنوانِ خاصّ پیشوای طریقت مولویه در هر دوره. اگرچه این کلمه را بر هر مرد محترمی می‌توان اطلاق کرد، در اصطلاح تنها به خلفای مولوی، از روزگار نخستین خلیفۀ او تا امروز، اطلاق شده است. در حقیقت، چلبی پیر طریقت و جانشین مولانا بود. مقام چلبی مقامی بود که مرکزیت آیین مولوی را از نظر مادی تأمین می‌کرد. چلبیان برای خانقاه شیخ تعیین می‌کردند و یا برای کسی که مقام شیخی او درخواست می‌شده است اجازه‌نامه می‌نوشتند. انتقال تقریباً دایمی این مقام از پدر به پسر، در خانقاه‌های مولوی، باعث ایجاد اصولی شد که تقریباً مخرّب طریقت بود و حتی گاه باعث اختلاف میان مشایخ و چلبیان شد. انتصاب رسمی به این مقام، در مراسمی خاص صورت می‌گیرد. حسام‌الدین، اولو عارف، شمس‌الدین، امیر عابد و دیوانه محمّد درشمار مشهورترین چلبیان هستند. نیز ← مولویه