چلنگری

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

چَلَنگری

(در تداول عامه، چَلَنْگر) از مشاغل سنّتی در ایران و عمل ساختن اسباب مصرفی سبک‌وزن آهنی، مانند میخ طویله و انبر سرکَج و سه‌پایۀ آهنی و منقل و دهانۀ اسب و رکاب و چفت‌وریزه و قفل و زنجیر و نعل و جز آن‌ها. چلنگری در واقع نوعی آهنگری سبک و محلی است. عمده ابزار کار چلنگری عبارت‌‌اند از دَم و کوره، سندان، چکش‌های سبک و سنگین، انبرهای کوتاه و بلند، بشکه یا ظرف آبی برای آب‌دادن آهن کوره‌رفته، چند قلم و سنبه و مقداری زغال‌سنگ یا زغال چوب برای آتش کوره. چلنگران به‌خلاف آهنگران، خود به‌تنهایی کار می‌کردند و شاگردی نداشتند. مهم‌ترین اسباب ساخته‌شده به دست چلنگران نعل بود و عمده‌ترین منبع درآمد آنان نیز به‌شمار می‌رفت، چه، مردمان را در استفاده از نعل باورهایی خرافه‌آمیز بود و به همین سبب از چلنگران می‌خواستند تا طلسم‌هایی بر نعل‌ها حک کنند. از این‌رو، چلنگران نیز بر جهل جماعت، سوار و برای برخی نعل‌های ساختۀ خود خواص خرافی و جادویی قائل می‌شدند و نعل را به مبلغی گزاف‌تر می‌فروختند.