چیپوا

چیپِوا (Chippewa)

 

(یا: اوجیبوا)، از اقوام بزرگ سرخ‌پوستان امریکا. شمارشان به ۱۰۴هزار تن (۱۹۹۰) می‌رسد و امروزه در منطقۀ دریاچه‌های بزرگ (گریت لیکس) کانادا و در مینه‌سوتا، داکوتای شمالی، ویسکانسین، میشیگان، و مونتانا زندگی می‌کنند. زبان قوم چیپوا به خانوادۀ زبان‌های آلگونکوئین تعلق دارد. چیپواها از ابتدا در اطراف دریاچه‌های هورون (هیورن) و دریاچۀ سوپریور زندگی می‌کردند و از راه‌های متعددی ازجمله صید ماهی، شکار و گردآوری برنج وحشی با بَلَم‌هایی که از ساقۀ درختان می‌ساختند، روزگار می‌گذراندند. عدۀ اندکی از آنان نیز ذرت می‌کاشتند. چیپواها در تابستان در دسته‌های کوچک خانوادگی در عرصه‌‌های صید ماهی گرد می‌آمدند و در پاییز برای شکار در سراسر سرزمین خود پراکنده می‌شدند. آنان در مسکن‌های گنبدی‌‌شکلی ساخته‌شده از پوست درختان غان سکونت می‌کردند. چیپواها رئیس قبیله نداشتند، اما نوعی رهبری طایفه‌ای و موروثی در میانشان وجود داشت که با گسترش تجارت خز تقویت شده بود. مراسم دینی اصلی آنان میدویوین بود. این مراسم سالانه از طرف نوعی سازمان مذهبی مخفی به‌نام جامعۀ شفاگری بزرگ برگزار می‌شد که در بسیاری از قبایل منطقۀ دریاچه‌های بزرگ مشترک بود. بسیاری از چیپواها سنت‌های بومی خود را حفظ کردند؛ اگرچه با ازمیان‌رفتن جانوران شکاری این کار پیوسته مشکل‌تر می‌شد. امروزه بیشتر آنان مسیحی‌اند. چیپواها، به‌علت اقامت در مناطق دور از دسترس، درگیر جنگ‌های استعماری یا جنگ‌های سرخ‌پوستی قرن ۱۹ نشدند، اما در طول قرن ۱۷ هر اندازه بیشتر وارد تجارت خز می‌شدند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کردند. در اواخر دهۀ ۱۷۰۰ جمعیت‌شان دوبرابر شد. آنان همۀ سرزمین‌های بین دریاچۀ هیورن در غرب تا منطقۀ چمنزارها را اشغال کردند و افراد قبیلۀ سو را به‌طرف جلگه‌های بزرگ (گریت پلینز) راندند. اما در دهۀ ۱۸۳۰، تجارت خز سقوط کرد و آنان در ۱۸۳۷ براساس معاهده‌هایی شروع به واگذارکردن سرزمین‌هایی، که به‌تازگی به‌دست آورده بودند، به حکومت ایالات متحد کردند. در دهۀ ۱۸۶۰ بر تکه‌های کوچکی از زمین‌های بایر به‌سر می‌بردند. در ۱۸۸۴ مابقی زمین‌های چیپوا به تکه‌های منفرد تقسیم شدند و در ۱۹۰۴ درخت‌های املاکشان به‌تدریج از میان رفت. تا جنگ جهانی دوم، چیپواها با فقر در همین زمین‌ها زندگی کردند. بعد از جنگ بسیاری از آنان به مینیاپولیس مهاجرت کردند و در آن‌جا در اواخر دهۀ ۱۹۶۰ و اوایل دهۀ ۱۹۷۰ در سازمان‌دهی جنبش سرخ‌پوستان امریکایی مؤثر بودند. امروزه چیپواها در امریکا در حفاظتگاه‌های میشیگان، مینه‌سوتا، مونتانا، داکوتای شمالی، ویسکانسین و همچنین در جماعت‌های غیرحفاظتگاهی زندگی می‌کنند. قوم چیپوا در هر ایالتی شورای قبیله‌ای خاص خود را حفظ کرده‌اند. آنان در کانادا در حفاظت‌گاه‌های اونتاریو، مانیتوبا و سسکچوان زندگی می‌کنند.

 

---