کابل

کابل
کابل
نام فارسی	کابل
کشور	افغانستان
موقعیت	کنار رود کابل
جمعیت	۲,۲۰۶,۳۰۰ نفر (۲۰۰۳)
تولیدات و صنایع مهم	پارچه، موادغذایی فرآوری شده، مواد شیمیایی، و کالاهای چوبی
بناهای مهم	کاخ دارالامان

کابُل

پایتخت و بزرگ‌ترین شهر افغانستان، کنار رود کابل، با ۲,۲۰۶,۳۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). مرکز مهم فرهنگی و اقتصادی است و پارچه، موادغذایی فرآوری‌شده، مواد شیمیایی، و کالاهای چوبی تولید می‌کند. نزدیکی کابل به گردنۀ خیبر بر اهمیت تجاری آن افزوده است. دانشگاه کابل (۱۹۳۲)، آرامگاه بابُر، و کاخ دارالامان از مهم‌ترین بناهای تاریخی این شهر به‌شمار می‌روند. قدمت کابل به ۳۵۰۰ سال پیش می‌رسد. در آثار بطلمیوس از این شهر با نام «قابوره» و «اورتوسپاته» یاد شده است. در شاهنامۀ فردوسی نیز مکرراً از کابل و کابلستان نام برده شده است. کابل در طول تاریخ خود بارها مورد حمله واقع شده است. عبدالرحمان بن اسمره در زمان معاویه سیستان را فتح کرد و تا کابل پیش رفت. اما پس از رفتن عبدالرحمان، شاه کابل مسلمانان را از آن سرزمین بیرون راند. در زمان هارون‌الرشید نیز مسلمانان به دره رود کابل آمدند؛ سرانجام در عهد مأمون کابل دین اسلام را پذیرفت، اما این پذیرش جنبۀ صوری داشت و تا زمان تسلط صفاریان بر این منطقه تا ۲۵۷ق اسلام نفوذ چندانی در آن‌جا نداشت. پس از صفاریان، غزنویان به شهر مسلط شدند. پس از آن از شهرت و اهمیت کابل کاسته شد تا در ۹۱۰ق، بابُر این شهر را اشغال کرد و در آبادانی آن کوشید. در ۱۱۵۷ق، نادرشاه کابل را فتح کرد و در آن‌جا سکه زد. بعد از مرگ نادرشاه در ۱۱۶۰ق، احمدشاه دُرّانی کابل را اشغال کرد؛ در زمان حکومت تیمورشاه درانی کابل به‌جای قندهار پایتخت شد (۱۱۹۵ق) و تا به امروز این موقعیت را حفظ کرده است. شهر کابل در ۱۸۳۹ و ۱۸۷۹ در اشغال بریتانیا و از ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ تحت کنترل اتحاد شوروی بود. در ۱۹۹۲ دولت نجیب‌الله‌خان، که از سوی شوروی حمایت می‌شد، سقوط کرد و احزاب مجاهدین وارد شهر شدند و دولت اسلامی افغانستان را تأسیس کردند. براثر درگیری‌های جدی بین احزاب مختلف کابل به‌شدت ویران شد. این درگیری‌ها تا سپتامبر ۱۹۹۶ که شهر به‌دست طالبان افتاد، ادامه داشت. دولت طالبان برای مرمت و بازسازی شهر تلاش زیادی نکرد. سرانجام درپی حادثۀ تروریستی ۱۱ سپتامبر، امریکا در اکتبر ۲۰۰۱ به افغانستان حمله کرد و با شکست طالبان شهر کابل از اشغال آنان خارج شد.