کالدر، الگزاندر (۱۸۹۸ـ۱۹۷۶)
| الگزاندر کالدر Alexander Calder | |
|---|---|
| زادروز |
لاونتون، پنسیلوانیا 1898م |
| درگذشت | 1976م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | رشته مهندسی |
| شغل و تخصص اصلی | مجسمه‌ساز |
| آثار | مجسمه جنبان ماهی نارنجی (۱۹۴۶م)، تله خرچنگ و دم ماهی (۱۹۳۹م)، بیوه سیاه (۱۹۵۹م)، سیرک کالدری (1926ـ1961م) |
| گروه مقاله | نگارگری و مجسمه‌سازی جهان |
کالدِر، اَلِگزاندر (۱۸۹۸ـ۱۹۷۶م)(Calder, Alexander)
مجسمه‌ساز انتزاع‌گرا[۱]ی امریکایی. مجسمه‌های جنبان[۲] را ابداع کرد؛ تکه‌ها یا بُرش‌هایی تخت در رنگ‌های درخشان و آویخته از سیم و مفتول‌هایی نازک، که با نیروی ماشینی یا وزش باد به‌حرکت درمی‌آیند. گرچه کالدر اولین فردی نبود که از حرکت واقعی در آثارش بهره گرفت، پیش از او هیچ مجسمه‌سازی با آن به‌طور پیوسته طبع‌آزمایی نکرده بود. مجسمه‌های جنبان عظیم او در فرودگاه کندی[۳]، نیویورک (۱۹۵۷م)، و ساختمان مرکزی یونسکو[۴] در پاریس (۱۹۶۲م) نصب شده‌اند. مجسمۀ جنبانِ ماهیِ نارنجی[۵] (۱۹۴۶م، موزۀ هنرهای معاصر تهران[۶])، از دیگر آثار برجستۀ اوست. کالدر که از خوآن میرو[۷] و پیت موندریان[۸] تأثیر گرفته بود، در سال‌های آغازین دهۀ ۱۹۳۰م، نخستین جنبان‌های خود را پدید آورد. دیری نگذشت که خلق آثار بدیع و آشنایش را درپیش گرفت؛ سازه‌هایش را به‌گونه‌ای با دقت و ظرافت تعادل می‌بخشید تا دراثر وزش باد به جنبش درآیند. مجسمۀ تلۀ خرچنگ و دم ماهی[۹] (۱۹۳۹م؛ موزۀ هنر مدرن نیویورک[۱۰]) نمونۀ شاخصی از آثار اوست. مجسمه‌های غیر‌متحرک نیز ساخت و آن‌ها را «ساکن‌ها[۱۱]» نامید، همچون مجسمۀ بیوۀ سیاه[۱۲] (۱۹۵۹م؛ موزۀ هنر مدرن، نیویورک). کالدر در لاونتون[۱۳]، پنسیلوانیا، به‌دنیا آمد، و در رشتۀ مهندسی درس خواند. در ۱۹۲۶م به پاریس رفت و در آن‌جا با استفاده از سیم، مجسمه‌های نکته‌داری از جانوران و پیکر انسان ساخت؛ ازجمله باغ وحش سیّار مشهورش با نام سیرک کالدری[۱۴]