کتابخانه آشور بانی پال
کتابخانۀ آشورْ بانی‌پال
مکانی در نینوا، در کاخ سلطنتی، که در آن حدود ۲۵هزار لوح گِلی نگهداری می‌شد. آشور بانی‌پال، آخرین پادشاه بزرگ آشور (۶۶۸ـ۶۳۳پ‌م)، به فرماندهان و امرای بابلی فرمان داده بود که هر کجا الواح ارزشمندی یافتند به نینوا بفرستند و کاتبانی را به خدمت گرفته بود تا از ادبیات بابلی و سومری نسخه‌برداری کنند. قصد آشور بانی‌پال، بنابه گفتۀ خودش، حفظ ادبیات بابلی از خطر فراموشی و نابودی بود. الواح کتابخانۀ آشور بانی‌پال شامل متون ادبی، گزارش‌های رسمی دولتی، گزارش‌های رصدهای نجومی و طالع‌بینی، نسخه‌های پزشکی، اوراد دینی، سحر و تعویذ، و گزارش سلسلۀ شاهان و خدایان بابلی بود. در متون ادبی آن حماسۀ گیلگمش و داستان سیل عظیمی که به طوفان نوح شباهت داشت محفوظ بود. به‌سبب اختلاف زبان‌های بابلی و سومری، یک‌چهارم از الواح گلین به واژه‌نامه‌ها و قواعد صرف‌ونحو زبان‌های بابلی، آشوری و سومری اختصاص داشت. الواح برحسب موضوع در کتابخانه تقسیم‌بندی شده بودند و در قسمت پایانی هر لوحه عبارتِ «لوح شمارۀ ... در طبقۀ ... کاخ آشور بانی‌پال، سلطان جهانیان، سلطان بلاد آشوریان» نقش بسته بود. نام کتابخانه در عهد آشور بانی‌پال «جرجیناکی» و نام مدیر آن «رَبّ جرجیناکی» بود. در ۶۱۲پ‌م، مادها نینوا را فتح کردند. در سقوط و نابودی نینوا، کتابخانۀ آشور بانی‌پال در زیر دیوارهای قصر او مدفون شد. در نیمۀ قرن ۱۹، باستان‌شناسان بریتانیایی در حفاری‌های خود در نینوا این کتابخانه را کشف کردند و بیش از ۲۰هزار لوح گلین کامل آن را به موزۀ بریتانیا فرستادند که در آن‌جا نگهداری می‌شود.