کتاب احمد
کتاب احمد
(یا: سفینۀ طالبی) کتابی به فارسی در تاریخ علوم و با تفکر تربیتی از میرزا عبدالرحیم طالبوف تبریزی. این کتاب که به تأثیر از امیل اثر روسو نوشته شده، گفتگوی پدری است با فرزند خیالی خود در موضوعات مختلف علمی که به زبان ساده و قابل فهم کودکان تألیف شده و مؤلف که خود، شیفتۀ دانش و فرهنگ اروپایی بوده، علوم، کشفیات و اختراعات گوناگونی را که از روی کتاب‌های روسی در دسترس داشته است، در این کتاب شرح داده و «احمد»های سالخوردۀ آن زمان، یعنی ایرانیان روزگار خود را به تماشای برج ایفل پاریس، مجلس سماع عمارت بلورلندن و اهرام و مومی (مومیایی)های مصر می‌برد و با اکتشافات و مظاهر و آثار علوم و تمدن «قوی و متین و منصف و انسان‌پرور» اروپا از قبیل برق و قوه بخار، دوربین عکاسی، میزان‌الحراره، طبقات‌الارض (زمین‌شناسی)، طبقات‌الجّو (هواشناسی)، قطب‌نما، سرزمین‌ها و درختان ناشناخته آشنا می‌سازد. کتاب احمد که اثری نوآورانه در قالب و سبک بود و در زمان خود خوانندگان بسیار یافت؛ شرح اختراعات و اکتشافات جدید، در هر فرصتی از پیشرفت اروپاییان و عقب‌‌ماندگی ایرانیان ضمن مطالعه پدر و پسر داستان سخن به میان می‌آورد و درس اخلاق و میهن‌پرستی به احمد خردسال می‌آموزد و از رسوم و عادات ناپسند و خرافات و اوهام انتقاد می‌کند. این کتاب در سه جلد بوده، جلدهای اول و دوم آن در ۱۲۷۳ و ۱۲۷۴ش در استانبول و جلد سوم آن در ۱۲۸۵ش در تفلیس منتشر شده است.