کرتیر
کَرْتیر
(یا: کَرْدِر، به‌معنی بُرنده، نشان کلاه او یک قیچی است) روحانی بلندپایۀ شگفت‌انگیز، مقتدر، پرنفوذ در زمان هفت فرمانروای ساسانی در قرن ۳م. او در ایران پیش از اسلام، پس از شاه تنها شخصی است که از خود سنگ‌نبشته‌هایی بزرگ (بر بدنۀ کعبۀ زردشت در نقش رستم) برجای گذاشته. نقش برجستۀ او در کنار بهرام دوم در نقش رجب و سرمشهد حجاری شده است. در زمان اردشیر اول مغی ساده بود و در زمان شاپور اول نظارت بر کارهای مربوط به مغان به او سپرده شد و در زمان هرمز اول عنوان هرمزد‌ـ‌موبد یافت. سپس در زمان بهرام اول و دوم به تعقیب مانویان پرداخت و مانی در ۲۷۶م در زندان او به گناه زندیق‌بودن کشته شد. ستاره اقبال کرتیر در زمان نرسی که حکومت را پس از چهار ماه از بهرام سوم ربود و سیاست تسامح را نسبت به دین پیش کشید رو به افول گذاشت. ظاهراً کرتیر در همین دوره در سنی بالا درگذشته است. نیز ← کتیبه‌های کرتیر