کردشیر
کُردشیر
دژی در ۶۵کیلومتری جنوب تهران در کویر مسیله بین شهرری و قم از دورۀ ساسانی. قلعه‌ای نظامی و مربع‌شکل با ۱۵هزار متر مربع مساحت، حصاری ضخیم و مرتفع از آجرهای بزرگ و چند برج بزرگ و بلند و بناهایی با تاق ضربی بود که در دورۀ اردشیر بابکان ساخته شده بود. به آن دیر گچین نیز می‌گفتند. در نزدیکی آن چند آب‌انبار حفر‌شده در سنگ، یک آسیاب، کورۀ آجرپزی، آتشکده، گورستان و ساختمان‌های بسیار بود. بنای مهمی بود و در منابع تاریخی و جغرافیایی از آن یاد شده است. در دورۀ صفوی بازسازی و به یک کاروان‌سرا تبدیل شد که از یک سردر بزرگ با دو طاق‌نما در دو طرف، چهار برج نیمه‌مدور در چهار گوشه و دو برج نیمه‌مدور در دو طرف در ورودی، یک صحن مرکزی و دوازده حجره تشکیل می‌شد. دالان‌های سراسری و طویل پشت حجره‌ها با طاق‌های ضربی و دو حیاط با ساختمان‌های مجزا که احتمالاً یکی مخصوص کوتوال دژ و دیگری محل بازداشت زندانیان بوده، کاملاً سالم مانده است.