کروزوس لیدیایی
کِروزوس لیدیایی ( ـ۵۴۷پ‌م)(Croesus)
(یا: کروسوس) آخرین پادشاه لیدی (۵۶۰ـ۵۴۷پ‌م). به داشتن ثروتی عظیم مشهور بود، و قدرت لیدی را به‌اوج رساند. سراسر آناتولي[۱] را، در غرب رود هالیس[۲] (قِزِل ایرماق)، تسخیر کرد و با ماد[۳]، مِصر، و اِسپارت متحد شد. با پادشاهان مصر و بابل علیه کوروش کبیر[۴] هَخامَنِشی هم‌داستان شد؛ اما کوروش پیش‌دستی کرد و سارد، پایتخت لیدی، را گرفت. او، دربارۀ کوروش با غیبگوی معبد دِلفی[۵] مشورت کرد و این پاسخ مشهور را شنید که او «امپراتوریِ بزرگی را نابود می‌کند». کروزوس خود را فاتح پنداشت؛ اما در پِتریا[۶] شکست خورد. در بازگشت به لیدی، بسیاری از سربازان را مرخص کرد، چون می‌پنداشت که نبرد در فصل زمستان متوقف خواهد شد؛ اما کوروش به تعقیب او پرداخت و در نبرد دیگری نزدیک سارديس[۷]، پیروز شد. کوروش قصد داشت او را در آتش بسوزاند؛ اما پشیمان شد و با او از در دوستی درآمد.