کرکس
کَرکَس (vulture)
(يا: لاشخور) هریک از انواع پرندگان مردارخوار[۱]، از پرندگان شکاری[۲]، راستۀ قوششکلان[۳]. سرها و گردنهایی لخت، منقارهایی قوی و قلابدار، و بینایی و شامهای تیز دارند. طول لاشخورها یک متر است و فاصلۀ بالهای آنها به ۳.۷ متر میرسد. پرهای بدن معمولاً تیره، و پرهای سر به رنگ روشن است. چشم لاشخورها، برای دیدن تمام میدان دید، قابلیت بزرگنمایی در مرکز میدان دارد که به جانور امکان تشخیص موقعیت منبع غذایی و دیدن جزئیات دقیق منطقه را میدهد.لاشخورهای حقیقی. لاشخورهای بَر قدیم در خانوادۀ قوشیان[۴] قرار میگیرند که شامل قوشها[۵] و عقابها[۶] نیز میشود. پرندگانی بزرگاند که فاصلۀ بال آنها به ۳.۷ میرسد. بیشتر پرهایی تیره یا قهوهای دارند. اغلب فاقد پر روی سر و گردناند. بهجز یک گونه، همگی از مردار تغذیه میکنند. گونۀ استثنایی لاشخور نخل روغنی[۷] Gypohierax angolensis است که بیشتر از میوه نخل روغنی، و همچنین از ماهی و مردار سواحل تغذیه میکند. کرکس مصری[۸] Neophron percnopterus در سراسر اروپا، آسیا و افریقا یافت میشود. دال سیاه[۹] Aegypius monarchus و کرکس صورت گوشتی[۱۰] tracheliotus Torgos نمونههای دیگرند. لاشخورهای امریکایی[۱۱] در خانوادۀ کارتارتیدا[۱۲] قرار میگیرند. این جانوران بسیار شبیه لاشخورهای بَر قدیم، اما از نظر تشریحی متمایزند. این گونه شامل لاشخور بزرگ[۱۳] Sarcoramphus papa، لاشخورهای بوقلمونی[۱۴] و کندر[۱۵] است. لاشخور کیپ گریفون[۱۶] Gyps coprotheres بزرگترین لاشخور افریقایی، بعد از لاشخور صورتگوشتی است. در ۱۹۹۳، فقط ۴,۴۰۰ جفت بارور از این گونه یافت میشد. مرگ و میر جوجهها ۸۴ درصد است، بنابراین حدود بیست سال طول میکشد تا یک پرندۀ بالغ جایگزینی برای خود بیابد. در ایران، یک گونه کرکس، کرکس مصری[۱۷]؛ سه گونه دال و چندین گونه پرندۀ دیگر ازجمله سارگپه، کورکور، سنقر، پیغو، و نُه گونه عقاب در خانوادۀ لاشخور شناسایی و ردهبندی شدهاند. جمعیت این پرندگان کاهش یافته است و اقدام برای حفظ جهات آنها ضروری است.