کریستف بالایی
| کریستف بالایی Christophe Balaÿ | |
|---|---|
| زادروز |
۱۲ اوت ۱۹۴۹م |
| درگذشت | ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۲م |
| محل زندگی | فرانسه |
| ملیت | فرانسوی |
| تحصیلات و محل تحصیل | ادبیات تطبیقی- پاریس؛ دیپلم زبان فارسی- مدرسۀ زبان‌های شرقی؛ دکترای عالی در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی |
| شغل و تخصص اصلی | مترجم و پژوهشگر و استاد ادبیات فارسی |
| آثار | ترجمۀ کتاب‌های منِ گذشته امضا، شعر منثور از یدالله رؤیایی (با همکاری آرش جودکی و عاطفه طاهایی)؛ شاه سیاهپوشان، هوشنگ گلشیری؛ زنان بدون مردان، شهرنوش پارسی پور؛ کلنل، محمود دولت‌آبادی |
| گروه مقاله | زبانشناسی و ترجمه |
کریستف بالایی ( ۱۲ اوت ۱۹۴۹– ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۲م) (Christophe Balaÿ)
مترجم، پژوهشگر و استاد فرانسوی ادبیات معاصر فارسی. نقش مهمی در معرفی ادبیات معاصر ایران در فرانسه داشته و آثار بسیاری از ادبیات ایران را به زبان فرانسه ترجمه کرده و کتاب‌هایی نیز در شناخت ادبیات معاصر ایران به چاپ رسانده است. بالایی علاوه بر تلاش و فعالیت‌هایش در زمینه‌های ذکر شده، طی سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲م مدیر انجمن ایران‌شناسی فرانسه بوده‌است.
پس از اتمام تحصیلاتش در رشتۀ ادبیات فرانسه، به دلیل علاقه به زبان و ادبیات فارسی، در دانشگاه نانتر پاریس[۱] در رشتۀ ادبیات تطبیقی دکتری گرفت و سپس در مدرسۀ زبان‌های شرقی به تحصیل پرداخت و از آن‌جا نیز در رشتۀ زبان فارسی دیپلم گرفت. در نخستین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برای پژوهش در متون فارسی، به ایران آمد و تا سال ۱۹۸۳ ابتدا به‌عنوان پژوهشگر و پس از آن در مقام رئیس انجمن ایران‌شناسی فرانسه در تهران، به مطالعه در ادبیات معاصر فارسی پرداخت. پس از بازگشت به فرانسه و دفاع از پایان‌نامه‌اش در مقطع دکترای عالی (با عنوان «تکوین رمان مدرن فارسی»)، به تدریس زبان و ادبیات فارسی در مؤسسۀ لانگ زو و بعدتر در مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی[۲] (پاریس) پرداخت. کریستف بالایی علاوه بر کتاب‌هایی که در شناخت ادبیات داستانی فارسی به فرانسوی نوشته و در فرانسه منتشر کرده (از جمله کتاب‌های س‍رچ‍ش‍م‍ه ه‍ای داس‍ت‍ان ک‍وت‍اه فارسی و پیدایش رمان فارسی که برگردان فارسی هردو هم در ایران چاپ شده است) و همچنین چند کتاب درسی برای دانشجویان زبان فارسی فرانسه، آثاری را نیز از اشخاصی چون جلال آل احمد، صمد بهرنگی، محمود دولت‌آبادی، زویا پیرزاد، یدالله رؤیایی، هوشنگ گشیری، شهرنوش پارسی‌پور و فریبا وفی به فرانسوی برگردانده و در کشورش منتشر کرده است.
کریستف بالایی پس از یک دوره بیماری، در یکی از شهرهای کوچک جنوب فرانسه درگذشت.
برخی از ترجمه‌های او
- منِ گذشته امضا، شعر منثور از یدالله رؤیایی (با همکاری آرش جودکی و عاطفه طاهایی)
- شاه سیاهپوشان (هوشنگ گلشیری)
- زنان بدون مردان (شهرنوش پارسی‌پور)
- کلنل (محمود دولت‌آبادی)
- رازی در کوچه‌ها (فریبا وفی)
- طعم گس خرمالو (زویا پیرزاد)
- چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم (زویا پیرزاد)
- یک روز مانده به عید پاک (زویا پیرزاد)
- مثل همهٔ عصرها (زویا پیرزاد)