کرینگتون، ریچارد (۱۸۲۶ـ۱۸۷۵)

کَریْنگتون، ریچارد (۱۸۲۶ـ۱۸۷۵)(Carrington, Richard)
اخترشناس انگلیسی. با بررسی لک‌های خورشیدی (کَلَف) محور خورشید را مشخص کرد و چرخش آن را به اثبات رسانید. در ۱۸۵۹، نخستین کسی بود که رصد شرارۀ خورشیدی را به ثبت رساند. در لندن زاده شد و در کیمبریج تحصیل کرد. در آن‌جا جیمز چَلیس او را به اخترشناسی علاقه‌مند کرد. در رصد‌خانۀ دانشگاه دارِم، سه سال رصدگر اخترشناسی بود. پس از آن به مدیریت بازرگانی اشتغال داشت و اخترشناسی غیرحرفه‌ای (آماتور) بود. در ۱۸۵۳، رصدخانۀ شخصی خود را در رِدهیل، ساری، برپا کرد. در ۱۸۶۵ به چرت، نزدیک فارنم ساری، نقل‌مکان کرد و در آن‌جا رصدخانۀ دیگری ساخت. در ۱۸۶۰ به عضویت «انجمن سلطنتی» درآمد. از ۱۸۵۳ تا ۱۸۶۱، خورشید را به‌طور سازمان‌یافته‌ای در رِدهیل رصد کرد و توانست دورۀ چرخش خورشید را با توجه به نوسان عرضی لک‌های خورشیدی مشخص کند. در ۱۸۵۹، فورانی را در خورشید مشاهده کرد که با آشفتگی هم‌زمان سوزن مغناطیسی (قطب‌نما) همراه بود. این نخستین‌بار بود که فردی اثری کاملاً زمینی را ثبت می‌کرد که ناشی از رویدادی در خورشید بود. فعالیت لکه‌های خورشیدی در چرخه‌ای یازده ساله آشکار می‌شود و کرینگتون هفت سال آن‌ها را رصد کرد و موقعیت و حرکتشان را با روش اختراعی خود به‌صورت نمودار ترسیم کرد. مهم‌ترین نتایج این کارِ طولانی، در درجۀ نخست، برآورد موقعیت محور خورشید و در درجۀ دوم، روشن‌ساختن این واقعیت بود که چرخش خورشید تفاضلی یا افتراقی است، یعنی این‌که مانند جسمی جامد نمی‌چرخد، بلکه استوای آن سریع‌تر از قطب‌هایش می‌چرخد. کرینگتون عبارت مفیدی درخصوص چرخش لک در امتداد عرض جغرافیایی خورشید نیز به‌دست آورد. فهرست‌نامۀ ۳.۷۳۵'ستارۀ پیراقطبی (۱۸۵۷)، اثر کرینگتون، به‌قدری مهم بود که وزارت دریاداری انگلستان آن را با هزینۀ دولتی چاپ کرد. شرح تفصیلی همۀ رصدهای مربوط به لک‌های خورشید، با عنوان رصد لک‌های روی خورشید، در ۱۸۶۳ منتشر شد.

 

---