کل

کُلّ

در دو معنا به‌کار می‌رود: ۱. در برابر جزء، و آن پدیده‌ای است که از به‌هم پیوستن اجزا پدید می‌آید مثل یک میز، یا یک خانه که از اجزاء مختلف تشکیل شده است؛ ۲. دربرابر بعض، و آن سور قضایای موجبۀ کلیه است که در زبان فارسی «هر» به‌جای آن می‌نشیند، مثل «هر انسانی حیوان است (= کلُّ انسان حیوانٌ)» باید توجه داشت کل با کلّی فرق اساسی دارد. کل، یک مجموعه است امّا کلّی یک مفهوم است. (← کلی). کل مجموعی دربرابر کل منطقی قرار دارد. در کل منطقی که با سور «هر و هیچ» بیان می‌شود، مراد فردفرد افراد موضوع است، چنان‌که «هر انسانی حیوان است»، یعنی فردفرد افراد انسانی حیوان هستند؛ چنان‌که وقتی می‌گوییم «کلّ دانش‌آموزان یک دبیرستان ۳۰۰تن هستند»، تمام دانش‌آموزان مورد نظرند.