کلیجه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کُلیجه

(یا: نیم‌تنۀ کوتاه) پیراهن یا تن‌پوشی رویی. جلوباز با دامنی تا زیر زانو که از جلو تا روی شکم با دگمه بسته می‌شد. روی آن قبا می‌پوشیدند، معمولاً آن را از پارچۀ پنبه‌ای گل‌دار می‌دوختند و برای این‌که گرم باشد پنبه‌دوزی می‌شد. کلیجۀ شاه‌عباس صفوی با دگمه‌های گلابتون گاه روی سینه و گاه از پهلو بسته می‌شد. تصویری نیز از شاه سلیمان با درباریان و نوازندگانش به‌جا مانده که شاه را با کلیجه‌ای کوتاه و راه‌راه نشان می‌دهد که از زیر کاتبی شاه نمایان است. کلیجۀ زنان صفوی از کلیجۀ مردان آن دوره بلندتر، تا مچ پا و نیم‌تنۀ بالای آن چسبان بود. کلیجۀ زنان دورۀ افشاریه و زندیه آستین‌کوتاه بود که بر روی پیراهن و شلوار پوشیده می‌شد. در زمستان روی ارخالق کلیجه می‌پوشیدند و اغلب آستر آن را از پوست درست می‌کردند. کلیجه در دورۀ قاجار ازجمله پوشش عموم مردم، از پادشاه تا مردم عادی، بود. کلیجۀ این دوره، بلند با آستین‌هایی بلند بوده که روی قبای اصلی و بیشتر در زمستان پوشیده می‌شد. کلیجۀ زنان در این دوره، که به آن شاپلیکن نیز می‌گفتند، بدون یقه، جلوباز، در ابتدا بلندی آن تا مچ پا و حتی روی کفش بود، رفته‌رفته دامن آن کوتاه‌تر شد و به نیم‌تنه‌ای تبدیل شد که با دکمه بسته می‌شد و جیب‌های بزرگی داشت.