کماتیت
کُماتیت (komatiite)
قدیمیترین سنگهای آتشفشانی، با منیزیومی سه برابر بیشتر از دیگر سنگهای آتشفشانی[۱]. بهعکس گدازه[۲]های بازالتی که پوستۀ اقیانوسی[۳] را میسازند، ترکیب شیمیایی کماتیتها مشابه پریدوتیت[۴]ها، جزء اصلی سنگهای سازندۀ بخش فوقانی گوشته[۵]، است. کماتیتها بهصورت مایعی با دمای بالا، شاید بیش از ۱۶۰۰ درجۀ سانتیگراد، فوران کردهاند که حاوی منیزیوم، نیکل، و کروم فراوان، و مقدار کمی عنصر تیتانیوماند. این سنگ را موریس[۶] و ریچارد ویلوئن[۷] در نزدیکی رودخانۀ کوماتی[۸]، در ترانسوالِ[۹] افریقای جنوبی، کشف کردند و کماتیت نامیدند. مجموعههای دیگر از سنگهای بازالتی غیرمعمول که با کماتیتها همراهاند نیز، با تسامح، با همین لفظ نامیده میشوند.