کمال الدین فارسی
کمال‌الدین فارسی ( ـ۷۲۰ق)
| کمال‌الدین فارسی | |
|---|---|
| درگذشت | ۷۲۰ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | ریاضی‌دان |
| شغل و تخصص های دیگر | فیزیک‌دان |
| آثار | تنقیح‌المناظر (حیدرآباد دکن 1928ـ1930)؛ تذکرةالاحباب؛ اساس‌القواعد فی اصول‌الفوائد |
| گروه مقاله | ریاضیات |
شهرت کمال‌الدین ابوالحسن/ابوالحسین محمد بن حسن فارسی، ریاضی‌دان و فیزیک‌دان ایرانی. از شاگردان قطب‌الدین شیرازی بود. او را هم‌پایۀ ابن هیثم و حتی، از حیث خلاقیت، بالاتر دانسته‌اند. کتاب تذکرةالاحباب دربارۀ اعداد متحابه، و اساس‌القواعد فی اصول‌الفوائد که شرحی است بر کتاب الفوائد البهائیۀ ابن خدّام در زمینۀ حساب و هندسه، ازجملۀ آثار اوست. مهم‌ترین کتاب او تنقیح‌المناظر (حیدرآباد دکن ۱۹۲۸ـ۱۹۳۰)، در زمینۀ دانش نورشناسی (علم نور)، شرحی جامع بر کتاب المناظر ابن هیثم است. بخش‌هایی از این کتاب به زبان آلمانی ترجمه شده است. علم نور نه فقط دربرگیرندۀ نور فیزیکی، بلکه شامل نور فیزیولوژیکی، هواشناسی، مناظر و مرایا (پرسپکتیو) و مطالب گوناگون دیگر بود. کمال‌الدین در این اثر نظریات جدیدی ازجمله در زمینۀ تبیین پدیدۀ رنگین‌کمان آورده که نظریۀ معاصران اوست. او برای جلوگیری از خطای کروی، استفاده از عدسی‌های هذلولَوی را پیشنهاد کرده است. توضیحی که او برای شکست نور آورده، بیانگر آن است که هم از بزرگی سرعت نور و هم از محدودبودن آن آگاه بوده و در عین حال می‌دانسته است که سرعت نور در محیط‌های متفاوت، یکسان نیست. کمال‌الدین همچنین، اتاق تاریکِ ابداعی ابن هیثم را تا حد زیادی کامل کرد.