کمپانی هند شرقی هلند
کُمپانی هند شرقی هلند (Dutch East India Company)
شرکت بازرگانی تحت اجارۀ اشتاتس گنرال[۱] (پارلمان) هلند، که در ۱۶۰۲ در شمال هلند تأسیس شد. این شرکت از حق انحصاری بازرگانی هلندی در مجمع‌الجزایرِ اندونزی و نیز برخی حقوق حاکمیت، مانند تشکیل ارتش و ناوگان، برخوردار بود. در قرن ۱۷، حدود ۱۰۰ کشتی بین هلند و هند شرقی تجارت منظم داشتند. مرکز شرکت در باتاویا[۲] در جاوه[۳] (اندونزی) بود و کشتی‌ها از راه دماغۀ امید نیک[۴] سفر می‌کردند؛ این دماغه مستعمره‌ای بود که شرکت در ۱۶۵۲ آن را به‌منزلۀ ایستگاهِ بین راه تأسیس کرده بود. شرکت در قرون ۱۷ و ۱۸ از حق انحصاری خود مبنی بر تجارت در هند شرقی برای پرداخت سودهای کلان استفاده می‌کرد، ولی جنگ‌ها با انگلستان و فساد گسترده سبب تعلیق پرداخت‌ها در ۱۷۸۱ شد و دولت هلند در ۱۷۹۸ شرکت را در اختیار گرفت. کمپانی هند شرقی هلند در عصر صفویه با ایران هم روابط تجاری داشت.