کنده
کِنْده
قبیلۀ بزرگ عرب قحطانی، از نسل کهلان بن سبا، مرکب از طوایف بزرگی چون بنی‌معاویه، تجیب، سکسک و سکون. مردم این قبیله پیش از اسلام در غرب حضرموت سکونت داشتند. نام این قبیله در کتیبه‌های کهن عربستان جنوبی نیامده و در روایت‌های مورخان عرب نیز ذکر آنان از حدود قرن ۴م آمده است. اشراف کنده در قرن ۶م، حکومت برخی نواحی و قبایل عربستان مرکزی را در دست داشتند. حجر بن عمرو، معروف به آکل‌المرار، نخستین حاکم شناخته‌شدۀ آنان است. عمرو بن حجر، معروف به عمرو‌المقصور، جانشین او بود. حارث بن عمرو، معروف به جرار، در سلطنت قباد اول ساسانی مدتی کوتاه بر حیره مسلط بود، اما انوشیروان او را از حیره بیرون کرد. حارث تا چند سال بر عربستان مرکزی حاکم بود و پیش از مرگ، پسرانش را به حکومت قبایل مختلف منصوب کرد. فرزندان حارث پس از مدتی به جنگ با یکدیگر برخاستند و بدین‌سان نظام حکمرانی کنده فرو پاشید. آخرین آنان حجر بن حارث، پدر امرؤالقیس، شاعر معروف عرب، بود. بعضی از سران کنده تا اوایل اسلام در مناطقی چون دومةالجندل و مخلاف در یمن حکومت داشتند. پس از قتل حجر به‌‌دست قبیلۀ بنی‌اسد، حکمرانی امرای کنده عملاً به‌پایان رسید و امرؤالقیس نیز در به‌دست‌گرفتن حکومت توفیقی نیافت. اشعث بن قیس کندی در ۹ق در حضور پیامبر (ص)، مسلمان شد. او از فاتحان آذربایجان بود و بعضی از همراهان او پس از این فتح در ناحیۀ سراه آذربایجان ساکن شدند. برخی از یاران امام حسین (ع) از کندیان بودند و گروهی از آنان نیز در شمار افراد مختار ثقفی قرار داشتند. کندیان اتباع عبدالرحمان بن محمد بن اشعث، در شورش بزرگ او علیه حجاج بن یوسف ثقفی شرکت داشتند. ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی، فیلسوف بزرگ مسلمان، از نوادگان اشعث بن قیس بود.