کهربا
کَهرُبا (amber)
رزین فسیل‌شدۀ درختان بازدانۀ[۱] اواسط دوران ترشیری[۲]. در سواحل بالتیک[۳]، کهربا غالباً به‌سمت ساحل شسته می‌شود. نمونه‌های برخی از گیاهان و جانوران فسیل در آن حفظ شده‌اند و بسیاری گونه‌های منقرض‌شده در این ماده باقی مانده‌اند. رنگ کهربا از زرد تا قرمز متغیر است و در ساخت جواهر به‌کار می‌رود. کهربا هنگامی‌که با پارچه مالش داده شود، اشیای سبکی نظیر پَر را جذب می‌کند. علت این پدیده، که اولین‌بار یونانیان باستان به آن توجه کردند، جذب بار الکتریکی منفی در کهرباست. واژۀ الکتریسیته نیز برگرفته از کلمۀ الکترون، به‌معنی کهرباست. (← الکتریسیتۀ ساکن[۴]). از دوران ماقبل تاریخ، کهربا به‌سبب خواص ویژه‌اش محل توجه بوده است. باستان‌شناسان تعویذهایی از جنس کهربا پیدا کرده‌اند که قدمت آن‌ها به ۳۷هزار سال قبل می‌رسد. خواص محافظت‌کنندۀ کهربا در ۱۹۹۲ و هنگامی کشف شد که ضمن استخراج DNA حشرات فسیل‌شده در کهربا، تشخیص دادند که این حشرات حدود ۳۰میلیون سال پیش می‌زیسته‌اند. در ۱۹۹۵، دانشمندان امریکایی موفق به استخراج اسپورهای باکتریایی[۵] زنبوری با ۴۰میلیون سال قدمت شدند. به‌رغم این دورۀ کمون طولانی، این اسپورهای باکتریایی با موفقیت رویش یافتند.