کوزیکوس
کوزیکوس (Cuzicus)
شهر باستانی یونان در شبهجزیرۀ کوزیکوس، بر کرانۀ جنوبی دریای مرمره[۱]، در شمال غرب ترکیۀ کنونی. ترکها آن را بالیق حصار مینامند. احتمالاً در ۷۵۶پم توسط مهاجرنشین یونانی میلتوس بنا شد و موقعیت ممتاز سوقالجیشی و بازرگانی داشت. بعد از انقراض لیدیه، بهتصرف ایران درآمد و با شکست داریوش سوم از اسکندر مقدونی، بهدست یونانیان افتاد. در عصر هلنیستیک با پرگاموم (پرگامون/پرگاموس) همبستگی داشت. در ۷۴پم مهرداد ششم (پونتوس) به آنجا حمله کرد. از آن پس رومیان کوزیکوس را شهر آزاد اعلام کردند. در هجوم اعراب (۶۷۵م) بهقصد تصرف قسطنطنیه، سخت آسیب دید و در ۹۴۳م براثر زلزله ویران و متروک شد. ویرانههای معبد آدریان (هادریانوس[۲])، که برخی آن را یکی از عجایب هفتگانه شمردهاند، در آنجا باقی است.