کومر، ارنست (۱۸۱۰ـ۱۸۹۳)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کومِر، اِرنْسْت (۱۸۱۰ـ۱۸۹۳)(Kummer, Ernst)

کومِر، اِرنْسْت

ریاضی‌دان آلمانی. ضمن تلاش برای اثبات قضیۀ آخر فرما[۱]، مفهوم اعداد ایده‌آل[۲] را ابداع کرد. همچنین، تحقیقاتش در زمینۀ دستگاه پرتوهای نور به کشف رویۀ درجۀ چهارمی انجامید که به رویۀ کومر[۳] معروف است. در زُراو[۴]، ژاری[۵] فعلی در لهستان، زاده شد و در هاله[۶] درس خواند. از ۱۸۴۲ تا ۱۸۵۵، استاد دانشگاه برسلاو[۷] بود و سپس به استادی دانشگاه برلین[۸] و دانشکدۀ جنگ برلین[۹] منصوب شد. مفهوم اعداد ایده‌آل یکی از بارآورترین و مؤثرترین ایده‌ها در تاریخ ریاضیات است. کومر به‌کمک آن‌ها در ۱۸۵۰ ثابت کرد که رابطۀ xp + yp + zp = ۰ در اعداد صحیح[۱۰] ناصفر، به‌ازای اعداد اول منتظم[۱۱] p که طبقۀ خاصی از اعداد اول مرتبط با اعداد برنولی[۱۲]اند، نمی‌تواند برقرار باشد. سپس، معلوم کرد که عددهای اول کوچک‌تر از ۱۰۰ که منتظم نیستند عبارت‌اند از ۳۷، ۵۹، و ۶۷. او سال‌های بسیار به تحقیق در این مسئله ادامه داد و سرانجام توانست عدم‌ امکان رابطۀ بالا را به‌ازای همۀ اعداد اول p < ۱۰۰  ثابت کند. رویۀ کومر رویه‌ای از درجۀ چهارم است و می‌توان گفت رویۀ تکینِ[۱۳] مجتمع خط‌های درجۀ دوم، و به تعبیری عبارت از رویۀ موج[۱۴] در فضای چهاربعدی است. کومر همچنین با پژوهش‌ در زمینۀ سری‌های اَبَرهندسی[۱۵] خدمت مهمی به نظریۀ توابع[۱۶] کرد.

 


  1. Fermat’s last theorem
  2. ideal numbers
  3. Kummer surface
  4. Sorau
  5. Żary
  6. Halle
  7. Breslau
  8. University of Berlin
  9. Berlin War College
  10. integers
  11. regular prime numbers
  12. Bernoulli numbers
  13. singular surface
  14. wave surface
  15. hypergeometric series
  16. function theory