کوهنوردی
کوهنوردی (mountaineering)
مهارت و عمل صعود از کوه. در گذشته چنین تصور می‌شد که برای صعود به قله‌های بلند هیمالیا[۱] باید از راهنماهای محلی کمک گرفت؛ به طناب‌های ثابت‌شده در یک نقطه دسترسی داشت و در ارتفاعات از اکسیژن استفاده کرد. در دهۀ ۱۹۸۰ سبک آلپاین[۲] ارائه شد. با استفاده این روش نه‌تنها صعودکننده از قید این وسایل کمکی رهایی می‌یابد، بلکه با تکیه بر توانایی خود، در سازگاری با ارتفاع همانند راهنماهای محلی عمل می‌کند. در ۱۸۵۴ قلۀ وترهورن[۳] در سوئیس را آلفرد ویلز[۴] فتح کرد و این ورزش پایه‌گذاری شد. در ۱۸۶۵ قلۀ ماترهورن[۵] واقع در مرز ایتالیا و سوئیس را ادوارد ویمپر[۶] فتح کرد. در ۱۸۹۷ قلۀ سرو آکونکاگوا[۷] در آرژانتین را ثوربریگن[۸] فتح کرد و در ۱۹۳۸ هاینریش هارر[۹] به قلۀ آیگر[۱۰] (تیغۀ شمالی) در سوئیس صعود کرد. در ۱۹۵۳ اورست[۱۱] در مرز نپال و تبت به تسخیر ادموند هیلاری[۱۲] و نورگای تنزینگ[۱۳] درآمد و در ۱۹۸۱ کریس بانینگتون[۱۴] قله کُنگور[۱۵]در چین را زیر پا گذاشت.