کیا بزرگ امید

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کیا بزرگ‌ امید (حک ۵۱۸ـ۵۳۲ق)
دومین‌ رهبر اسماعیلیۀ‌ نزاری‌ در الموت‌. رئیس‌ اسماعیلیۀ‌ الموت‌ و جانشین‌ حسن‌ صباح.‌ ظاهراً بزرگ‌ امید و یارانش به‌ دستور حسن‌ صباح‌ به‌ این‌ قلعه‌ حمله‌ و آن‌ را تصرف‌ کردند. حسن‌ صباح‌ فوراً بزرگ‌ امید را به‌ حکومت‌ لُمَسَر، بزرگ‌ترین‌ قلعۀ‌ اسماعیلیان‌ نزاری‌ در رودبار، منصوب‌ کرد. بزرگ‌ امید به‌ بازسازی‌ قلعه‌ پرداخت‌ و تا هنگام‌ مرگ‌ حسن‌ صباح‌ در لُمَسَر حکومت‌ و دربرابر حملات‌ پی‌درپی‌ سپاهیان‌ سلجوقی‌ مقاومت‌ کرد. وی‌ سرداری‌ باکفایت‌ و داعی‌ برجستۀ‌ نزاری‌ بود که‌ در علم‌ کلام‌ تبحر داشت‌ و از تعالیم‌ اسماعیلیه‌ دفاع‌ می‌کرد. در ربیع‌الاخر ۵۱۸ق، حسن‌ صباح‌ در بستر مرگ‌ او را به‌ جانشینی‌ خود منصوب‌ کرد. وی‌، بدون‌ مواجه‌‌شدن‌ با مخالفان‌ داخلی‌، چهارده‌ سال‌ بر نزاریان‌ ایران‌ و شام‌ و دیگر مناطق‌ ریاست‌ کرد. پایگاه‌ نزاریان‌ در رودبار در زمان‌ حکومت‌ بزرگ‌ امید استحکام‌ و قلمرو آن‌ها در طالقان‌ و قهستان‌ توسعه‌ یافت‌. با کشته‌‌شدن‌ فرستادۀ‌ او در ۵۲۳ق، نزاریان‌ رودبار در انتقام‌، به‌ قزوین‌ حمله‌ کردند و ۴۰۰ تن‌ را کشتند. این‌ حادثه‌ سرآغاز دشمنی‌های‌ ممتد بین‌ اهالی‌ قزوین‌ و همسایه‌های‌ نزاریشان‌ در رودبار شد. نزاریان‌ از سوی‌ دیگر با دشمنی‌ با وندیان‌ مازندران‌ و نیز حکمرانان‌ زیدی‌ روبه‌رو بودند. در زمان‌ بزرگ‌ امید نیز مانند دورۀ‌ حسن‌ صباح‌، نزاریان‌ مخالفان‌ خود را به‌‌قتل‌ می‌رساندند. ازجمله‌ می‌توان‌ به‌قتل‌ خلیفۀ‌ فاطمی‌ آمر (۴۹۵ـ‌۵۲۴ق) و خلیفۀ‌ عباسی‌ مسترشد (۵۱۲ـ۵۲۹ق) اشاره‌ کرد. بزرگ‌ امید یک‌ هفته‌ قتل‌ مسترشد را در الموت‌ جشن‌ گرفت‌. او پس‌ از حسن‌ صباح‌ در گسترش‌ دعوت‌ و تحکیم‌ مبانی‌ دولت‌ نزاری‌ مهم‌ترین‌ تأثیر را داشت‌. وی‌ را در کنار قبر حسن‌ صباح‌ در الموت‌ دفن‌ کردند.