کیوان قزوینی، عباسعلی (قزوین ۱۲۴۰ـ۱۳۱۷ش)
کیوان قزوینی، عباسعلی (قزوین ۱۲۴۰ـ۱۳۱۷ش)
واعظ، خطیب و منتقد تصوّف. پس از فراگیری مقدمات علوم ادبی و عربی نزد کسانی چون عبدالحسین الموتی و علی‌اکبر جلوخانی و ابراهیم تنکابنی و میرزا حسن کرمانشاهی درس خواند. درس‌هایش را در نجف نزد میرزا حبیب‌الله رشتی، در سامرا نزد میرزای شیرازی اول و میرزا محمد حسن مجدد شیرازی و در کربلا نزد میرزا علینقی حائری آل صالحی پی گرفت و به مقام اجتهاد رسید (۱۳۱۲ق). سپس به زادگاهش بازگشت. بعدها به تحقیق در عرفان و سلسله‌های صوفیه پرداخت و پس از دیدار با تنی چند از پیشوایان صوفیه در سن حدود ۵۰سالگی به طریقت‌های صوفیه تعلق خاطر و گرایش عملی پیدا کرد. چندی به مصاحبت با صفی علیشاه پرداخت و سپس درپی دیدار با سلطان علیشاه گنابادی، از مریدان سلسلۀ صوفیۀ گنابادی شد و در آن طریقت به مقامات عالی در حد قطب نایل شد و به تبلیغ طریقت تصوف پرداخت و در حدود ۲هزار نفر را به سلک این فرقه درآورد. اما در۱۳۴۰ق، به قول خود از دیدن ریاست‌طلبی‌ها سرخورده و یکباره از آن روی برگردانید و خطابه‌ها در رد این فرقه برسر منبر ایراد کرد و ردیه‌هایی برضد این سلسله و مشایخ آن نگاشت ازجمله رازگشا، بهین‌سخن، کیوان‌نامه و استوارنامه. پس از آن نیز به وعظ و خطابه پرداخت. آوازۀ وی بیشتر به‌خاطر قدرت بیان و نفوذ کلامش برسر منبر بود. از آثار دیگرش: تفسیری حدوداً بر دَه جزء اول قرآن کریم با نام تفسیر کیوان، به‌شیوۀ کلامی و حکمی، در ۴ جلد به زبان فارسی (۱۳۱۰ـ۱۳۱۵ش) که زندگی‌نامۀ خودنوشت وی در آغاز آن آمده است؛ کنوزالفرائد؛ عرفان‌نامه؛ هزار‌ویک‌کلمه؛ هفت رساله (۱۳۶۳ش)؛ شرح رباعیات خیام.