کیپ ورد

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
کیپ ورد
نام فارسی کِیپ‌وِرد
نام لاتین Cape Verde
نظام سیاسی جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون‌گذاری
جمعیت  ۴۹۱,۵۷۵ نفر
موقعیت آب‌های شرقی اقیانوس اطلس
پایتخت  پرایا
تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) ۱۲۹.۹
رشد سالانه (درصد)  ۱.۸
شهرهای اصلی پرایا، میندلو، پورتونووو
زبان پرتغالی
گروه‌های قومی کرئول‌ها (دورگه‌ها)
دین مسیحیت
مساحت (کیلومتر مربع) ۴,۰۳۳

کِیپ‌وِرد (Cape Verde)

فانوس دريايي سائو ويسنته نزديک ساگرس
فانوس دريايي سائو ويسنته نزديک ساگرس

موقعیت. کشور ـ جزیره[۱]ای در آب‌های شرقی اقیانوس اطلس و در دوراب[۲]های ۶۰۰کیلومتری ساحل غربی افریقا (کشور سنگال). مساحت این کشور ۴,۰۳۳ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر پرایا[۳] است.

سیمای طبیعی. کشور کیپ‌ورد از دَه جزیرۀ نسبتاً بزرگ و پنج جزیرک[۴] تشکیل شده است و به دو گروه ویندوارد[۵] و لیوارد[۶] تقسیم می‌شود. جزایر اصلی این کشور عبارت‌اند از سائو ‌تیاگو[۷]، ۱,۱۹۲ کیلومتر مربع؛ بوآ ویشتا[۸]، ۷۴۵ کیلومتر مربع؛ فوگو[۹]، ۵۹۱ کیلومتر مربع؛ سائو نیکلائو[۱۰]، ۴۱۱ کیلومتر مربع؛ مایو[۱۱]، ۳۲۴ کیلومتر مربع؛ سائو ویسنته[۱۲]، ۲۷۴ کیلومتر مربع؛ سال[۱۳]، ۲۵۹ کیلومتر مربع؛ سانتو آنتائو[۱۴]، ۹۴ کیلومتر مربع؛ براوا[۱۵]، ۷۹ کیلومتر مربع؛ و سانتا لوزیا[۱۶]، ۵۷ کیلومتر مربع. جزایر مذکور منشأ آتشفشانی دارند و پیرامونشان را صخره‌های پرشیب و آب‌سنگ‌[۱۷]های متعدد فراگرفته و کرانه‌هایشان براثر وزش شن‌باد[۱۸]های شدید مضرس شده است. جزیرۀ فوگو در جنوب این مجموعه واقع است و دارای آتشفشان فعالی با نام پیکو دو کانو[۱۹] است که ۲,۸۲۹ متر ارتفاع دارد و بلندترین نقطۀ کشور کیپ‌ورد محسوب می‌شود. افزون بر شهر پرایا (پایتخت) که در جزیرۀ سان‌تیاگو واقع است، میندلو[۲۰]، و پورتونووو[۲۱] از دیگر شهرهای مهم این کشور به‌شمار می‌آیند. اقلیم کیپ‌ورد گرم و خشک است و تحت تأثیر جریان دریایی سرد جزایر قناری (کاناری)[۲۲] قرار دارد. زراعت در آن منحصر به بخش‌هایی است که از مه همیشگی و رطوبت کافی برخوردارند. بیابان‌زایی ناشی از خشک‌سالی‌های ادواری این کشور را تهدید می‌کند و کوچکی نسبی جزایر، کوه‌های نسبتاً مرتفع آن‌ها، و وزش شن‌بادهای شدید عوامل موثری در خشکی و نامساعد بودن اقلیم این سرزمین است. میانگین دمای سالانۀ کیپ‌ورد حدود ۲۴ درجۀ سانتی‌گراد است، و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۲۵۰ میلی‌متر می‌رسد.

اقتصاد. از آن‌جایی که کیپ‌ورد شرایط اقلیمی نامساعدی دارد، کشاورزی آن نیز بی‌رونق است و کشتزارهای آن بیش از دَه تا پانزده درصد از اراضی این کشور را شامل نمی‌شود. با این وصف، کشاورزی در اقتصاد کیپ‌ورد اهمیت بسیار دارد و موز، نارگیل، نیشکر، ذرت، سیب‌زمینی، و میوه از مهم‌ترین محصولات مصرف داخلی و حتی صادراتی این کشور به‌حساب می‌آیند. صید ماهی و تهیۀ کنسرو آن نیز در اقتصاد صادراتی کیپ‌ورد نقش بسزایی دارد و تولید مواد غذایی، نوشابه، و دخانیات بخشی از فعالیت‌های صنعتی آن محسوب می‌شود. مسافرت و حمل‌ونقل عمدتاً از راه دریا و هوا صورت می‌گیرد و درآمد سالانۀ صنعت گردشگری این کشور، که مراحل توسعه و ترقی را طی می‌کند، بالغ بر حدود ۲۷میلیون دلار است.

حکومت و سیاست. نظام حاکم بر کشور کیپ‌ورد، جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است. رئیس‌جمهور و ۷۲ عضو مجلس ملی را مردم برای یک دورۀ پنج‌ساله انتخاب می‌کنند و رهبر حزب اکثریت، مقام اجرایی نخست‌وزیری را برعهده می‌گیرد.

مردم و تاریخ. جمعیت کشور کیپ‌ورد حدود ۴۹۱,۵۷۵ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۱۲۹.۹ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۱.۸ درصد است. کرئول[۲۳]ها (دورگه‌ها) ۷۱ درصد از جمعیت کیپ‌ورد را تشکیل می‌دهند و در حدود ۹۸ درصد از آنان مسیحی‌اند و ۶۰ درصد از آنان شهرنشین‌اند. زبان رسمی این کشور پرتغالی است. میانگین امید به زندگی ۶۹ سال است و ۷۴ درصد از بزرگ‌سالان آن باسوادند. جزایر کیپ‌ورد تا قرن ۱۵م، که پرتغالی‌ها به آن‌جا وارد شدند، سبز و خرم و خالی از سکنه بود. پرتغالی‌ها حدود ۴۰۰ سال جزایر مزبور را در تصرف خود نگه داشتند. طی این مدت چهرۀ زیبای جزایر مزبور رفته‌رفته دگرگون شد و خشک‌سالی و بیابان‌زایی آن را به کام خود فرو برد و بیشتر ساکنان آن به‌ناچار مهاجرت کردند و کسانی که ماندند نیز به خرید‌و‌فروش برده روی آوردند. لغو برده‌داری و خشک‌سالی قرن ۱۸، عدۀ دیگری از ساکنان آن را به مهاجرت از خانه و کاشانۀ خود واداشت و جمعیت اندکی در آن سرزمین باقی ماند. جنبش‌های استقلال‌طلبانۀ مردم افریقا، بعد از جنگ جهانی دوم، به این سرزمین نیز سرایت کرد و موجب سرنگونی دولت استعماری کیپ‌ورد در ۱۹۷۴شد و در ۵ ژوئیۀ ۱۹۷۵ به استقلال رسید.

 


  1. island state
  2. offshore waters
  3. Praia
  4. islet
  5. Windward
  6. Leeward
  7. São Tiago
  8. Boa Vista
  9. Fogo
  10. São Nicolau
  11. Maio
  12. São Vicente
  13. Sal
  14. Santo Antao
  15. Brava
  16. Santa Luzia
  17. reef
  18. sand wind
  19. Pico Do Cano
  20. Mindelo
  21. Porto Novo
  22. Canary Islands
  23. Creole