کی رایان
کی رایان (1945) Kay Ryan
بانوی شاعر آمریکایی. بین سالهای 2008 تا 2010، مقام ملکالشعرای آمریکا را برعهده داشت. در سال 2011 برندهی جایزهی ادبی پولیتزر شد و در همین سال، کمکهزینهی مکآرتور را نیز دریافت کرد.
در سن خوزه کالیفرنیا به دنیا آمد. کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشتهی ادبیات انگلیسی از دانشگاه کالیفرنیا دریافت کرد. اولین مجموعهی شعر خود را با کمک دوستانش و به شکل شخصی به چاپ سپرد. رایان تا اواسط دههی نود شاعری ناشناخته بود، تا اینکه بعضی از اشعارش به مرور در جنگهای مختلف ادبی به چاپ رسیدند و در سال 2004 با دریافت جایزهی روث لیلی، به عنوان شاعری مستعد و برجسته مطرح شد. ششمین مجموعه شعر رایان با عنوان رود نیاگارا در سال 2005 به چاپ رسید. یک سال بعد فلامینگو نگاه میکند را منتشر کرد و در سال 2010، با کتاب اشعار نو و منتخب جایزهی معتبر پولیتزر را به دست آورد.
اشعار او معمولاً زبانی گزنده و درونمایهای فلسفی دارند. این افکار فلسفی با زبان طنزآمیز شاعر تلطیف میشوند و در قالب اشعاری عموماً کوتاه روایت میشوند. یکی دیگر از مشخصات کار رایان، استفادهی مکرر از قافیههای درونی است. به طور کلی، اشعار او عجیب، مطایبهآمیز و گزنده توصیف شده است و با توجه به این مشخصات، منتقدان وی را با امیلی دیکنسون و مارین مور مقایسه کردهاند.
رایان خود در مصاحبهای سرودن شعر را به ماهیگیری تشبیه کرده است. از این حیث که شاعر باید منتظر بماند تا تغییری محسوس در آگاهیاش رخ دهد و تنها در آن زمان است که آمادگی لازم برای سرودن شعری تاثیرگذار را خواهد داشت. او در جایی دیگر میگوید که جرقهی اولیهی اشعارش با تصویر یا صدایی خاص شکل نمیگیرد و روند سرودن شعر را به وضعیت صدف در هنگام تولید مروارید تشبیه میکند.
رایان از مهمترین شاعران معاصر آمریکاست و جوایز متعددی را به دست آورده است. از آن جمله است: مدال ملی علوم انسانی، کمکهزینهی گوگنهایم و مکآرتور و نامزدی برای جایزهی حلقهی منتقدان کتاب. بسیاری از اشعار او در جنگهای مطرح آمریکا به چاپ رسیده است. در ایران تا کنون کتاب مستقلی از این شاعر برجسته به فارسی منتشر نشده است.