گاوبندی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

گاوبندی

(در تداولِ عامه: گاب‌بندی، در لغت به‌معنی شخم‌زدن و کشت و کار) در اصطلاحِ کشاورزیِ مردم ایران، عملِ زیر کشت‌بردن زمینِ مالکان، به عوضِ دریافتِ بهرۀ مالکانه که بر مبنای مساحتِ زمین کشت‌شده محاسبه می‌شود. گاوبندی در اصطلاح شهریان معنی دیگری یافته است؛ بدین‌سان که شهرنشینان، مجازاً هر نوع بندوبستِ نامشروع را گاوبندی می‌نامند. البته این دگرگونی معنایی نیز ریشه در زندگی روستایی دارد؛ چه، مباشرانِ مالکان، که همواره می‌کوشیدند با حساب‌سازی سهم مهمی از مالک و گاوبند برگیرند، گاوبندان را از میان خوش‌نشین‌هایی انتخاب می‌کردند که خود میان شهر و روستا در رفت‌وآمد بودند و کاروبار زمین‌های سپرده به آن‌ها را عملاً کارگرانی پیش می‌بردند که برزگر نامیده می‌شدند.