گجستک ابالیش
گَجَسْتک اَبالیش
(یا: گجستگ ایالیش) رساله‌ای کوچک به زبان فارسی میانه (پهلوی) در شرح مناظره‌ای در حضور مأمون خلیفۀ عباسی (۱۹۸ـ۲۱۸ق). این مناظره میان فردی سابقاً زردشتی به‌نام عبدالله از اهالی استخر، که برحسب سنت نام او را ابالیش می‌خوانند و پیش از آن دَی اُهرمَزْد (Day Ohrmazd) نام داشته است، با آذرفَرنبغ فرخزادان، موبدان موبد فارس و پیشوای زردشتیان در قرن ۳ق، انجام شده است. احتمالاً صورت صحیح نام ابالیش عبدالله است که تسمیۀ نو مسلمانان بدان معمول بوده و گجستگ لقبی به‌معنای «ملعون» است که باید پس از گرویدن او به اسلام، به‌سبب برگشتن وی از دین زردشتی، به او داده شده باشد. در این رساله ابالیش هفت پرسش را مطرح کرده و آذرفرنبغ به آن‌ها پاسخ داده است. این پرسش‌ها مربوط به اصول عقاید زردشتی مانند ثنویت (پرسش‌های ۴، ۵، ۶) و بستن کُستی (پرسش ۷) است. بنابر روایت این رساله، پاسخ‌های آذرفرنبغ مورد پسند خلیفه قرار می‌گیرد و ابالیش از دربار رانده می‌شود. زمان تألیف رسالۀ گجستگ ابالیش و تدوین‌کنندۀ آن معلوم نیست اما قطعاً به‌دست مولفی زردشتی نوشته شده است. این رساله به زبان فارسی ترجمه شده است (هدایت ۱۳۳۲).