گرد خمیرمایه
گَردِ خمیرمایه (baking powder)
آمیزهای از بیکربنات قلیا[۱] یا جوششیرین با ترکیبی اسیدی، و پرکننده[۲]ای بیاثر، معمولاً نشاسته یا سولفاتِ کلسیم. در نانوایی، از عوامل ورآمدن خمیر است و به کیکها و کلوچهها بافت پفکی میدهد. برای تهیۀ نان قلیایی، بهجای خمیرمایه از آن استفاده میکنند. چندین ترکیب مختلف اسیدی دیگر، ازجمله اسید تارتاریک، کِرِم تارتار[۳]، اسید فسفاتهای سدیم یا کلسیم و گلوکونو ـ دلتا ـ لاکتون نیز ممکن است در این آمیزه بهکار رود که هرکدام از آنها با هیدروژن کربنات سدیم در مجاورت آب و گرما واکنش میدهند و دیاکسید کربن رها میکنند که سبب ورآمدنِ مخلوط کیک یا خمیر است.