گسترش بستر دریا
گسترش بستر دریا (seafloor spreading)
رشد پوستۀ اقیانوسی[۱]، از سمت پشته‌های اقیانوسی[۲] به بیرون و از هر دو طرف. مفهوم گسترش بستر دریا با نظریۀ رانۀ قاره‌ای[۳] ترکیب و در تئوری زمین‌ساخت صفحه‌ای[۴] ادغام شد. زمین‌شناس امریکایی، هری هِس[۵] (۱۹۰۶ـ۱۹۶۹)، گسترش بستر دریا را بر‌اساس مشاهداتش از پشته‌های اقیانوسی و جوان‌شدن[۶] نسبی همۀ بسترهای اقیانوسی[۷] عرضه کرد (۱۹۶۰). در ۱۹۶۳، دو ژئوفیزیک‌دان انگلیسی، فِرِد واین[۸] و دراموند متیوز[۹]، مشاهده کردند بستر[۱۰] اقیانوس اطلس از سنگ‌هایی ساخته شده است که به نوارهایی تقسیم‌پذیرند که به‌شکل طبیعی یا معکوس مغناطیسی شده‌اند. علت این امر تغییراتی در قطبش کره زمین در هنگام جابه‌جایی قطب شمال و جنوب مغناطیسی یا در حالت عکس آن است (← وارونگی قطبی). این نوارها موازی بودند و الگوی یکسانی در دو طرف پشته‌های اقیانوسی می‌ساختند. نکته آن بود که هر نوار در مقطعی از ازمنۀ زمین‌شناسی با میدانی مغناطیسی در جهت خاصی تشکیل شده بود. الگوهای وارونگی مغناطیسی در بستر دریا را می‌شود با الگوهای وارونگی‌های مغناطیسی سن‌یابی شده در سنگ‌های خشکی مقایسه کرد. به این ترتیب، مشخص می‌شود که سنگ‌های جدید پیوسته تشکیل و در امتداد پشته‌های اقیانوسی به دو طرف گسترده می‌شوند. بنابراین، قدیمی‌ترین سنگ‌ها در دورترین فاصله از خط میانه قرار دارند. در ۱۹۶۳، لارنس مورلی[۱۱]، زمین‌شناس کانادایی، با مطالعۀ پشتۀ اقیانوسی اقیانوس آرام، در نزدیکی جزیره ونکوور[۱۲]، به نتایج مشابهی دست یافت. با کشف این‌که رسوبات با دور‌شدن از پشتۀ اقیانوسی ضخیم‌تر می‌شوند، این مشاهدات تأیید شدند، زیرا سنگ‌هایی که عمر طولانی‌تری دارند، زمان بیشتری برای انباشت رسوب داشته‌اند.