گوهرشاد خاتون

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

گوهرشاد خاتون‌ ( ـ۸۶۱ق)

از زنان ‌سیاستمدار، ادب‌دوست‌، هنرپرور و نیکوکار ایران.‌ همسر سلطان‌ شاهرخ‌ میرزای‌ تیموری‌ بود و آثارِ او مسجد جامع‌، مدرسه‌ و خانقاه‌ شهر هرات‌ و مسجد جامع‌ مشهد مقدس‌ است که‌ در هر دو شهر به‌ نام‌ مسجد گوهرشاد معروف‌ بود و برای‌ هر یک‌ مستغلاتی‌ وقف‌ کرده‌ است‌ که‌ تاکنون‌ پابرجاست‌. در داخل‌ حرم‌ امام‌ رضا‌(ع‌) دارالحفّاظ‌، دارالسّیاده‌، دارالتّوحید، دارالضّیافه‌ را احداث‌ کرد. مسجد گوهرشاد مشهد با داشتن‌ گنبد بسیار بزرگ‌ و کاشی‌کاری‌های‌ بی‌نظیر از بهترین‌ یادگارهای‌ معماری‌ دورۀ‌ تیموری‌ است‌. این‌ بنا را در ۸۲۱ق شاهرخ‌ و همسرش‌، گوهرشاد خاتون‌، که‌ با موکب‌ سلطنتی‌ از هرات‌ به‌ مشهد آمده‌ بودند، افتتاح‌ کردند. پس‌ از مرگ‌ شاهرخ‌، به‌ دستور سلطان‌ ابوسعید، گوهرشاد خاتون‌ که‌ شهرت‌ و محبوبیت‌ فراوانی‌ داشت در هرات‌ به‌قتل‌ رسید و در جنب‌ آرامگاه‌ فرزندش‌ بایْسُنْقُر میرزا (۸۰۲ ـ ۸۳۸ق) در مسجد گوهرشاد هرات‌ به‌ خاک‌ سپرده‌ شد.