یاخته بنیادی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

یاخْتۀ بُنیادی (stem cell)

ياخْته بُنيادی

یاخته‌هایی رویانی[۱] که به انواع بافت‌ها تکامل می‌یابند. این یاخته‌ها در پژوهش‌های پزشکی به‌کار می‌روند. کاربرد این سلول‌ها از نظر اخلاقی محل مناقشه است، زیرا رویانی که یاخته‌ها از آن به‌دست می‌آیند، ازبین می‌رود. یاخته‌های بنیادی به سه نوع کلی تقسیم می‌شوند: یاخته‌های بنیادی توتی‌پوتنت[۲] یاخته‌های حاصل از تقسیمات اولیۀ تخم بارور شده‌اند. این یاخته‌ها می‌توانند با تقسیم همۀ بافت‌های لازم برای تشکیل یک جاندار کامل،مثل استخوان، ماهیچه، بافت عصبی، و نیز جفت[۳]، را تشکیل دهند. یاخته‌های بنیادی پلوری پوتنت[۴] بخشی از بلاستوسیست[۵]اند و توانایی تشکیل انواع بافت‌ها را دارند، ولی نمی‌توانند موجود زندۀ کاملی پدید آورند. همچنین، رویان یاخته‌های مولتی پوتنت[۶] می‌سازد. این گروه فقط انواع خاصی از یاخته‌ها را ایجاد می‌کنند. در آگوست ۲۰۰۰، طرح‌هایی در انگلستان عرضه شد که به پژوهشگران اجازه می‌داد یاخته‌های بنیادی رویان را جمع‌آوری کنند. در امریکا، محدودیت بیشتری در این زمینه اعمال می‌شود.

 


  1. embryonic cells
  2. totipotent
  3. placenta
  4. pluripotent
  5. blastocyst
  6. multipotent