آیک، یان وان (ح ۱۳۹۰ـ۱۴۴۱م)
| یان وان آیک Jan van Eyck | |
|---|---|
| زادروز |
ح ۱۳۹۰م |
| درگذشت | ۱۴۴۱م |
| ملیت | فلاندری |
| شغل و تخصص اصلی | نقاش |
| آثار | نقاشی محرابیِ ستایش برّه (۱۴۳۲م؛ سِنت باوو در هالم، گِنت)، و تک‌چهره، از جمله ازدواج آرنولفینی (۱۴۳۴م؛ نگارخانۀ ملی لندن)، بانوی مقدس و صدر اعظم رولن (۱۴۳۵/۱۴۳۷م؛ لوور، پاریس)، بانوی مقدس و سراُسقف وان دِر پائِله (۱۴۳۶م، موزۀ گرونینِگن، بروژ)، و مردی با عمّامه (۱۴۳۳م، نگارخانۀ ملی، لندن) |
| گروه مقاله | نگارگری و مجسمه سازی جهان |
| خویشاوندان سرشناس | هوبرت وان آیک (برادر) |
آیْک، یان وان (ح ۱۳۹۰ـ۱۴۴۱م)(Eyck, Jan van)
نقاش فلاندری[۱]. در دوران حیاتش در سراسر اروپا شهرت یافت. از نخستین نقاشانی بود که از رنگ‌روغن استفاده کرد. جزء‌پردازی دقیق، تابندگی رنگ، و پرداخت عالی، از ویژگی‌های هنر اوست. مضامین آثارش عبارت‌اند از صحنه‌های دینی ازجمله نقاشی محرابیِ[۲] ستایش برّه[۳] (۱۴۳۲م؛ سِنت باوو[۴] در هالم، گِنت[۵])، و تک‌چهره، از جمله ازدواج آرنولفینی[۶] (۱۴۳۴م؛ نگارخانۀ ملی لندن[۷]). یان برخلاف هوبرت وان آیک[۸] ( ـ۱۴۲۶م)، که احتمالاً برادر بزرگ‌تر اوست، یک چهرۀ تاریخی مشخص است. حدود ۱۴۳۰م در بروژ[۹] اقامت گزید، و به استخدام شهرنشینان متمول آن‌جا، و نیز بازرگانان ایتالیایی درآمد که در آن مرکز بین‌المللی تجارت، مقیم بودند. از جمله تک‌چهره‌سازی‌هایش، تابلوهای بانوی مقدس و صدر اعظم رولن[۱۰] (۱۴۳۵/۱۴۳۷م؛ لوور[۱۱]، پاریس)، بانوی مقدس و سراُسقف وان دِر پائِله[۱۲] (۱۴۳۶م، موزۀ گرونینِگن[۱۳]، بروژ)، و مردی با عمّامه[۱۴] (۱۴۳۳م، نگارخانۀ ملی، لندن)، که به گمان برخی تک‌چهرۀ خود هنرمند است، درخور ذکرند. گمان می‌رود که یان و برادرش کتاب زمانِ[۱۵] تورینو ـ میلان[۱۶] (که در قرن ۲۰ منهدم گردید) را تذهیب کرده باشند. یان، و احتمالاً برادرش، اسلوب رنگ‌روغن را تکامل بخشیدند؛ این اسلوب پیش از وان آیک رواج یافته بود. با استفاده از رنگ‌روغن به رنگ‌مایه‌های ملایم‌تر و جزئیات دقیق‌تری نسبت به تمپرا ـ سفیدۀ تخم‌مرغ[۱۷] دست یافت، که در آن زمان متداول بود. هرچند که رنگ‌آمیزی عالی و سطوح پرداخت‌شده و لعاب‌گونۀ آثارش را، می‌بایست حاصل مهارت فوق‌العادۀ رنگ‌پردازی‌اش در مقام یک تذهیب‌کار نیز دانست. در فروبومان[۱۸]، نقاشانی همچون خرارد داوید[۱۹]، از روی آثار یان وان آیک نسخه‌برداری می‌کردند، و آثارش در آلمان، اسپانیا، و ایتالیا نیز تأثیر گذاشت. آلفونسوی پنجم[۲۰] از نخستین گردآورندگان آثار او بود؛ لیکن چندی نگذشت که نمونه‌هایی از نقاشی‌هایش به مجموعه‌های خاندان مدیچی[۲۱] و خاندان دِسته[۲۲] راه یافت.
- ↑ Flemish
- ↑ altarpiece
- ↑ The Adoration of the Lamb
- ↑ St Bavo Cathedral
- ↑ Ghent
- ↑ The Arnolfini Wedding
- ↑ National Gallery, London
- ↑ Hubert van Eyck
- ↑ Bruges
- ↑ Madonna with Chancellor Rolin
- ↑ Louvre
- ↑ Madonna with Canon van der Paele
- ↑ Groningen Museum
- ↑ Man with a Turban
- ↑ Book of Hours
- ↑ Turin-Milan
- ↑ egg-tempera
- ↑ Low Countries
- ↑ Gerard David
- ↑ Alfonso V
- ↑ Medici
- ↑ d’Este